tag:blogger.com,1999:blog-43860489182314277112024-03-13T19:18:11.053-07:00JHAROKHAपूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.comBlogger223125tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-30967940023430164462022-03-30T00:57:00.000-07:002022-03-30T00:57:20.678-07:00गुफ्तगू<p> </p><p align="center" style="background: white; text-align: center;"><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Helvetica; mso-hansi-font-family: Helvetica;"></span></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: 14pt;"><span style="color: #660000;">गुफ्तगू</span></span></div><p></p><p align="center" style="background: white; text-align: center;"></p><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVW5vhKcP6lSE6EdZfTM0dmEqMnekyCRrfAEcHtBb2r_pJkgdDLQFvpujCv0jKFGDfXT0hNslpGpsHLWDd3__RoJn4Vt1wOpi1NjEeD0pnrdV7BGpcfaV-G5x2z5WlmwixeVyfjWSKHL_TVhKoEi0F1wYfZyHgaGPEk8wgcYVz_txit4NWDH_eKFgh/s2902/Guftagu.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="2575" data-original-width="2902" height="178" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVW5vhKcP6lSE6EdZfTM0dmEqMnekyCRrfAEcHtBb2r_pJkgdDLQFvpujCv0jKFGDfXT0hNslpGpsHLWDd3__RoJn4Vt1wOpi1NjEeD0pnrdV7BGpcfaV-G5x2z5WlmwixeVyfjWSKHL_TVhKoEi0F1wYfZyHgaGPEk8wgcYVz_txit4NWDH_eKFgh/w200-h178/Guftagu.JPG" width="200" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;"></td></tr></tbody></table><div style="text-align: center;">(फोटो-हेमन्त कुमार)</div><br /><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Helvetica; mso-hansi-font-family: Helvetica;"><br /></span><p></p>
<p align="center" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; text-align: center;"><span style="background-color: #f4cccc;"><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">चलो आज हम कुछ गुफ्तगूं
कर लें</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">कुछ
अपनी कहें तुम्हारी भी सुन लें।</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">वो
भोला सा बचपन निश्छल सी बातें</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">चलो
वक़्त रहते कुछ अब भी बचा लें।</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">ना
जाती दीवारें ना मज़हब की मीनारें</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">चलो
आज हम ये लकीरें मिटा लें।</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">ना
हो रंजो-रंजिश न तीर व कटारें</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">चलो
प्रेम की हम पींगे चढा लें।</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">जो
तुम्हारी आबरू वो हमारी भी इज़्ज़त</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">चलो
रुसवा होने से उसको बचा लें।</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">दें
भूखों को रोटी व प्यासे को पानी</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">इंसानियत
की दौलत सबमें लुटा लें।</span><span style="color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><br />
000000<br />
</span><span lang="HI" style="color: #c00000; font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">पूनम
श्रीवास्तव</span></span><span style="background-color: white; color: #c00000; font-family: Helvetica, "sans-serif"; font-size: 14pt;"><o:p></o:p></span></p>पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-14476213899013734592021-03-11T06:53:00.002-08:002021-03-11T06:53:58.070-08:00अनवरत चलती रही उनकी लेखनी(आत्मीय संस्मरण)<p> </p><p class="MsoNormal"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="color: #2b00fe;">(आज 11 मार्च को मेरे श्वसुर हिंदी के प्रतिष्ठित कहानीकार एवं
बाल साहित्यकार श्रद्ध्येय श्री प्रेमस्वरूप श्रीवास्तव जी का जन्म दिवस है।इस
अवसर पर उन्हें स्मरण करते हुए प्रस्तुत है उनके लिए उनकी पुत्रियों द्वारा लिखा गया
यह आत्मीय संस्मरण।यह संस्मरण डा०कविता श्रीवास्तव और श्रीमती अलका वर्मा ने हिंदी
की प्रसिद्ध बाल साहित्य पत्रिका “बाल वाटिका” के पिता जी पर केन्द्रित अंक(मार्च -2019)के
लिए लिखा था।) </span></span></i><i><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अनवरत
चलती रही उनकी लेखनी</span><span style="font-size: 18.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></p><p class="MsoNormal"><table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><tbody><tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-TGgg_quba68/YEor9MTX2zI/AAAAAAAAG3U/pVh-ibIgjCw_txBENi5MXwGpIqYZQo69QCLcBGAsYHQ/s964/Photo%2BNo--6--Apni%2Bpatni%2BShrimati%2BSarojani%2BDevi%2BKe%2BSath.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="632" data-original-width="964" height="210" src="https://1.bp.blogspot.com/-TGgg_quba68/YEor9MTX2zI/AAAAAAAAG3U/pVh-ibIgjCw_txBENi5MXwGpIqYZQo69QCLcBGAsYHQ/w320-h210/Photo%2BNo--6--Apni%2Bpatni%2BShrimati%2BSarojani%2BDevi%2BKe%2BSath.jpg" width="320" /></a></td></tr><tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">पिता जी और अम्मा श्रीमती सरोजिनी देवी </td></tr></tbody></table><br /><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 18.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></p>
<p align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;"><span style="color: #2b00fe;"><b><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेखिका-डा० कविता
श्रीवास्तव एवं </span></i></b><b><i><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></span></p>
<p align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;"><b><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="color: #2b00fe;">श्रीमती अलका वर्मा
(बेटियां)</span></span></i></b><b><i><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></i></b></p>
<p class="MsoNormal"><span dir="LTR"></span><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span dir="LTR"></span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"><span style="color: #990000;"> </span></span></span><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जुलाई </span>31, 2016<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">।समय</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शाम लगभग सात
बजे।हम लखनऊ से चलकर बछरावां पहुँच ही रहे थे कि भाभी का फोन आया–“दीदी लौट आइये।बाबू
जी की तबियत अचानक ही बहुत खराब हो गई है।हतप्रभ रह गये हम।मन आशंकाओं से घिर उठा।अभी
एक घंटे पहले ही तो पिताजी से मिल करके आ रहे थे हम।”</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बहुत परेशान किया तुम लोगों को।खुश रहो।बहुत
खुश रहो तुम सब।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">”</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अपने बच्चों के लिये पिता के हृदय से निकले
आर्शीवाद के साथ हम कुछ निश्चिन्त से लौट रहे थे इलाहाबाद (आज का प्रयागराज)अपने
घर</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कि भले ही पिता जी आई.सी.यू. में हैं पर उनमें
सुधार हो रहा था।और उन्हें आश्वस्त किया था हमने कि बहुत जल्द ही एक दो दिनों में
वे आई.सी.यू. से बाहर होंगे।और हम फिर उनके साथ होंगे।पर यह क्या.........</span>?</b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">तुरन्त ही हमारी गाड़ी मुड़ चली वापस लखनऊ के
लिये।मन आशंकित था</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">दिल में
प्रार्थना थी।जब हम अस्पताल पहुँचे</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हमने पाया--पिता जी हमें छोड़ कर जा चुके थे अपनी अंतिम यात्रा पर।आखों में
आँसू थे।मन में पीड़ा थी।पर हम एक दूसरे को ढांढस दे रहे थे--नहीं</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">रोना नहीं है।वे यहीं हैं और हमें रोता देख
उन्हें बहुत कष्ट होगा।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हमारे पिता श्री प्रेम स्वरूप श्रीवास्तव जी
नहीं रहे। </span>87<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> वर्ष की उम्र में
इस संसार से विदा ली उन्होंने।और हमने महसूस किया कि जैसे हम अनाथ हो गये।सचमुच</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हमने अनुभव किया कि हम कितने भी बड़े क्यों न हो
जाएं</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">माता-पिता का साया हमें
एक अजब सा सुकून</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक अलग सी मजबूती
देता है।भले ही बढ़ती उम्र के साथ हम उनके सहारे बन जाते हैं</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पर उनका होना ही जिन्दगी के नर्म -- गर्म
रास्तों पर अनजाने ही हमारा सम्बल होता है।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अगस्त </span>2016<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">।छोटे भइया डा. हेमन्त कुमार के कुछ शब्द हमारे व्हाट्स ऐप
पर।शाम कार्यालय से घर लौटते घनघोर बारिश में ट्रैफिक जाम में फंसे भइया।उस वक्त
के उनके मनोभावों को अभिव्यक्त करती हम सबके अंर्तमन को छू जाने वाली कविता--</span>“
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कोई फोन क्यो नहीं बजता।</span>“ <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सचमुच पिता जी रहे होते तो उस स्थिति में उनके
कितने ही फोन आये होते भइया के पास।भइया एक बार जवाब देते।दूसरी बार खीझकर जवाब
देते।</span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आ रहा हूँ।जाम में फंसा
हूँ।</span>“ <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">और तीसरी बार शायद फोन
काट ही देते।ऐसा ही तो होता है।बेचैन माता-पिता धैर्य खो बच्चों की खोज खबर लेते</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हाल चाल लेते बार बार फोन करते हैं।और व्यस्त
बच्चे खीझ उठते हैं समय असमय की कॉल से।पर उस दिन।उस दिन भइया को इंतज़ार था उस कॉल
का।पर कॉल करने वाला तो किसी और ही दुनिया में चला गया था।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जब से होश संभाला</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पिता जी को लेखनी के साथ ही पाया।जौनपुर में जन्मे और वहीं
से स्नातक हुए और एम. ए. (हिन्दी) किया काशी हिन्दू विश्वविद्यालय से।अंको की
दृष्टि से अति सामान्य छात्र रहे पर लेखन में थी अद्भुत प्रतिभा।लेखन उन्हें
विरासत में मिला था।हमारे बाबा स्व. गंगा प्रसाद </span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">प्रेम</span>“ <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जो सहारनपुर में एक इन्टर कालेज में
प्रधानाचार्य रहे</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक बहुत अच्छे
कवि थे।यह अलग बात है कि उनकी कविताएं छिट-पुट</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">इधर-उधर अखबारों</span>,<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पत्रिकाओं में छपती थीं।पर कोई संकलन नहीं प्रकाशित हुआ।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पिता जी बताते थे कि एक वक्त जुनून सा था कि हर
पत्रिका में मेरी कहानियाँ छपें।और छपीं भी। </span>”<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">साप्ताहिक हिन्दुस्तान</span> , <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">“धर्मयुग”,’कल्पना”,”ज्ञानोदय”,”कहानी”,”नई कहानी”,विशाल
भारत”</span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मुक्ता</span>“ ,
“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सरिता</span>“, “<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कादम्बिनी</span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">”चौथी दृष्टि”,”कथा-क्रम”यानि लगभग सभी प्रतिष्ठित और ख्याति प्राप्त
पत्रिकाओं अखबारों</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">में।बड़ों के लिए लिखा तो बच्चों के लिये भी खूब लिखा।उनकी
बाल कहानियाँ </span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पराग</span>“, “<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">नंदन</span>“, “<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">चंपक</span>“, “<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बाल भारती</span>“, “<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सुमन सौरभ</span>“,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">“बाल वाणी”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सभी में छपीं।उन्होंने बहुत सी पुस्तके लिखीं।कई राष्ट्रीय
पुरस्कार से पुरस्कृत हुयीं।आकाशवाणी से राष्ट्रीय प्रसारण में नाटक प्रसारित होते
रहे।</span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हवा महल</span>“ <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">में भी नाटक प्रसारित हुए।कलम उनकी जीवन संगिनी
रही।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अर्धांगिनी श्रीमती सरोजनी देवी भी अन्त
में<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>साथ छोड़ गयीं पर लेखनी जीवन के आखिर
तक साथ रही।अन्तिम यात्रा पर निकलने के आठ दिन पूर्व तक पिता जी हमारे साथ थे।कुछ
महीनों पहले हम बेटियाँ उन्हें अपने पास लाये थे कि कुछ दिन हमारे साथ इलाहाबाद
में रहिये।आखिर पूरा जीवन यहीं तो बीता था उनका।यहाँ आखिरी प्रवास के दौरान जून </span>2016<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> तक उनका लेखन अनवरत चला।याद है हमें उनके वे
शब्द--जल्दी से जल्दी मुझे ये नाटक पूरे करने हैं।उन्होंने पूरे किये भी। उनकी </span>“
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हवा महल”</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">के लिये लिखी गई अंतिम नाटिकाएं
थीं ---</span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शाही पीकदान की
चोरी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">और </span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">भंडाफोड़</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">नाटिकायें प्रसारित भी हुयीं परन्तु उनके
मरणोंपरान्त।हाँ उनकी स्वीकृति और पारिश्रमिक का चेक उनके सामने ही आ गये थे।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उस वक्त हमें लगता था कि आखिर ऐसी जल्दी क्या
है उन्हें नाटक पूरे करने की।कुछ दिन पहले ही उनका मोतियाबिन्द का आपरेशन हुआ था।हम
चाहते थे कि इस वक्त आँखों पर इतना जोर न दें।किसे पता था कि उनके पास वक्त कम था।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पिता जी के लेखन में सादगी थी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सहजता थी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">प्रवाह था।और इसीलिये वह पाठक को अपने साथ ले लेता था।बच्चों
के लिये लिखा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बड़ों के लिये
लिखा।कहानियाँ लिखीं और नाटक भी खूब लिखे। शूर वीरता के किस्से</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ऐतिहासिक पृष्ठभूमि पर रची कहानियाँ</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बच्चों को प्रेरणा देती कहानियाँ। मनोभावों</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">रिश्तों को सहेजती रचनाएं।जीवन जीने का संदेश
देती रचनाएं।कभी हार न मानने का जज़्बा पैदा करती रचनाएं।उत्साह--उमंग से भरी
रचनाएं।</span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>शिक्षा प्रसार विभाग में पटकथा लेखक के
रूप में बहुत सी फिल्मों की पटकथाएं भी खूब लिखीं।सम्भवतः </span>20-21<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> वर्ष की आयु से लिखना शुरू किया था पिता जी ने
और लेखन का यह क्रम अनवरत चलता रहा </span>87<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वर्ष की आयु तक।परन्तु लगभग </span>67<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> वर्षों के उनके
लेखन का कोई समुचित लेखा--जोखा उपलब्ध नहीं है।उनकी कुछ रचनाएं हैं----मन-पलाश</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मुठ्ठी भर रोशनी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अपने अपने अजनबी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अधूरा नाटक</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">स्वप्न दृष्टा</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अतृप्तता</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक बीमार गली</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">थ्रोट कैंसर</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शाही पीकदान की
चोरी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">भंडाफोड़</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वीर बालक भीमा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वन की पुकार</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शेर बच्चे</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आखों का तारा</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक तमाशा ऐसा भी (सभी नाटक)। मौत के चंगुल में
(उपन्यास)</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वतन है हिन्दुस्तां हमारा</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अरूण यह मधुमय देश हमारा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यह धरती है बलिदान की</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मदारी का खेल</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मंदिर का कलश</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हम सेवक आपके
(पुस्तकें)।और उनका अंतिम बाल नाटक संग्रह “एक तमाशा ऐसा भी”नेशनल बुक ट्रस्ट से
प्रकाशित हुआ।इसका एग्रीमेंट तो उनके जीवन काल में ही हो गया था परन्तु ये किताब
प्रकाशित होकर आयी उनके जाने के बाद।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हमारे पिता श्री प्रेमस्वरूप श्रीवास्तव जी
सकारात्मक सोच के धनी थे और उनके सकारात्मक व्यक्तित्व की अभिव्यक्ति थीं उनकी
रचनाएं।वे प्रगतिवादी थे।यह उनके लेखन में</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">व्यवहारिक जीवन में स्पष्ट दिखाई देता था।अत्यन्त सादा--सरल
जीवन था उनका।जिन्दगी को भरपूर जीने का जज़्बा था उनमें।और उन्होंने जिया भी।हर
पर्व पर</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हर अवसर पर उनका उत्साह
देखते बनता था।हमारे लिये कंदीलें बनायी उन्होंने</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हमारे लिये घरौंदे बनाये उन्होंने।नागपंचमी पर गुड़िया बना
तालाब में डाल पीटने की परम्परा रही है।उसके लिये नीम के पेड़ की लम्बी पतली शाखाओं
को बीच बीच से छाल निकाल कर उन हिस्सों को लाल--नीले रंगों से रंग कर छड़ियाँ
बनायीं उन्होंने गुड़िया पीटने के लिये।हम लोग जब उनके साथ अपने गाँव खरौना जाते तो
घर के सामने थोड़ी दूर पर लगे जामुन के पेड़ पर वो खुद चढ़ जाते और उसकी डाल हिलाते।और
नीचे हम सभी भाई बहन और गाँव के अन्य बच्चे चादर फैलाकर उस पर पकी हुयी जामुन
इकठ्ठा करते।ऎसी कितनी ही यादें उनके व्यक्तित्व के विभीन्न पहलुओं को उजागर करने
वाली हैं।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उनमें धैर्य था</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आत्मविश्वास था।कभी धैर्य डगमगाता तो अम्मा का धीरज उन्हें
संभलता।एक दूसरे के पूरक थे दोनों।बड़ा लम्बा साथ रहा उनका।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">धीरज रखना और हिम्मत रखना हमने उनसे सीखा।जिन्दगी
को भरपूर जीने की प्रेरणा पायी उनसे।जिन्दगी में उतार चढ़ाव आते ही रहते हैं।यह
अम्मा पिता जी के व्यक्तित्व</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उनकी सहज
सकारात्मक सोच</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उनके प्रोत्साहन
भरे आशीर्वचनों का ही प्रभाव है जो हमें मुश्किलों में भी सहज रहने की सीख देता
है।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पिता जी कर्मठ थे आलस्य तनिक नहीं था।हम माघ
मेले(प्रयागराज में रहे तो हर वर्ष माघ मेला</span>,<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अर्ध कुम्भ</span>,<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कुम्भ मेला में
भ्रमण स्वाभाविक ही था)से घूम कर घर लौटते( </span>7 - 8<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> किलोमीटर से लेकर </span>14 - 15<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> किलोमीटर तक का पैदल भ्रमण तो हो ही जाता था)तो हम थक कर
बैठ जाते पर वे हमसे पहले गैस चूल्हे पर पानी रख देते गरम होने के लिये ताकि गरम
पानी में पैर डाल कर हम थकान उतार सकें।हम चाय पीने की सोच रहे होते तब तक तुलसी
अदरख वाली चाय गैस चूल्हे पर बन रही होती।यह बात अलग है कि धीरे--धीरे हम बड़े होते
गये और उनके कार्य सहेजते गये। </span>80<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> वर्ष की उम्र तक
लाख मना करने पर भी उन्होंने मोपेड चलायी।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">स्वाभिमानी पर अत्यन्त विनम्र थे।गुस्सा भी आता
था उन्हें।नाराज भी होते थे।पर बस कुछ देर के लिये।अन्दर से इतने सहज कि छोटे बड़े
किसी से भी क्षमा मांगने में संकोच नहीं करते थे। सब मिल--जुल कर रहें</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">प्रेम-प्यार से रहें हमेशा उनकी आकांक्षा
रही।विनोदी स्वभाव के थे।चुटकियाँ ले -- हँसते हँसाते रहते थे।ऐसे थे हमारे पिता
श्री प्रेमस्वरूप श्रीवास्तव जी।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बहुत आस्था और विश्वास था उनमें ईश्वर के
प्रति।किन्तु अन्धविश्वासी नहीं थे।और कर्म काण्ड में विश्वास नहीं था उन्हें।श्री
राम चरित मानस के </span>24<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> घंटे के अखण्ड
पाठ में वे मित्रों और परिवारजनों के साथ विभिन्न लयों</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">विभिन्न रागों में पाठ करके आनन्दित होते थे।किन्तु मण्डली
बुला कर पाठ करवाना</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लाउडस्पीकर लगा
कर पाठ करवाना उन्हें तनिक भी पसंद नहीं था।उनके मन में हर धर्म<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>के प्रति आस्था थी।और यह संदेश उनकी रचनाओं में
मिलता है।<i>उनका नाटक </i></span><i>“ </i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक तमाशा ऐसा भी”</span><span lang="HI"> </span></i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">धार्मिक सद्भाव का संदेश देता है।विविधता थी
उनके लेखन में।उनका नाटक </span>“ </i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वन की पुकार” पर्यावरण को सुरक्षित रखने की पुकार लगाता हैं।</span><o:p></o:p></i></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">संगीत सुनना उन्हें पसंद था।स्व. के. एल. सहगल
उनके पसंदीदा गायक थे।</span>“ </i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक बंगला बने न्यारा</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">”</span>, “ </i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जब दिल ही टूट गया</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">”</span>, “ </i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">दो नैना मतवारे</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">”</span><span lang="HI"> </span></i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आदि गीत उन्हें बेहद पसंद थे।</span></i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">याद है हमें एक समय में विविध भारती पर सुबह </span>“
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">भूले बिसरे गीत</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">” </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कार्यक्रम का आखिरी गीत
अधिकतर के. एल. सहगल जी का हुआ करता था।जिसका उन्हें बेसब्री से इंतजार रहता था।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">याद है हमें</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हम सब साथ बैठ कर रेडियो पर प्रसारित होते उनके नाटक सुना
करते थे।वे अपनी रचनाएं भाव के साथ पढ़ कर हमें सुनाते थे और हमारे सुझावों को
सम्मिलित भी करते थे।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेखन उनका जुनून था।परन्तु कोई उच्चाकांक्षा
नहीं थी इस दिशा में।वह बस लिखते रहे</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लिखते रहे।यूँ तो उनका जीवन प्रायः सुख</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शांति और सुकून भरा ही रहा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">किन्तु ज़िन्दगी के आखिरी वर्षों में नियति के थपेड़े भी
झेलने पड़े उन्हें।अम्मा की लम्बी बीमारी।लगभग साढ़े तीन वर्ष तक वे बिस्तर पर रहीं।और
इसी बीच हमारे बड़े भइया डा. मुकुल कुमार का एक सड़क दुर्घटना में न रहना। बहुत</span>,<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बहुत बड़ा आघात था यह।टूट गये थे पिताजी नियति
के इस प्रहार से।लेखन छोड़ दिया था उन्होंने।पर हम सब के आग्रह पर धीरे-धीरे फिर
लेखनी पकड़ी उनहोंने।और यह लेखनी ही उनके हृदय के घाव को कुछ--कुछ भरने में उनका
सम्बल बनी।पीड़ा तो मन में थी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पर लेखनी के साथ
जिन्दगी चल पड़ी थी।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जानें कितनी बातें</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जाने कितनी यादें।आखिर उनका और हमारा लम्बा साथ भी तो रहा।हम
सचमुच सौभाग्यशाली हैं कि माता--पिता की छाया हम पर लम्बे समय तक रही।साथ तो छूटना
ही था। छूटा।यह तो प्रकृति का नियम है।पर आज भी वे हमारे साथ हैं।उनकी बातें</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उनकी यादें</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उनके आर्शीवाद हर पल हमारे हृदय में हैं। उन्हें हमारी
विनम्र भावभीनी श्रृ़द्धांजलि।</span></b></span></p>
<p class="MsoNormal"><o:p><span style="color: #990000; font-size: medium;"><b> </b></span></o:p></p>
<p align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;"><span style="color: #990000;"><b><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेखिका-डा० कविता
श्रीवास्तव एवं </span></i></b><b><i><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></span></p>
<p align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;"><b><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="color: #990000;">श्रीमती अलका वर्मा
(बेटियां)</span></span></i></b><b><i><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><o:p></o:p></span></i></b></p>
<p class="MsoNormal"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="color: #2b00fe;">परिचय: </span></span></b><b><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></p>
<p class="MsoNormal"><b><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> </span></i></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b><i><a href="https://1.bp.blogspot.com/-HJlCSzj-DJY/YEostLEEWiI/AAAAAAAAG3c/ng81ESiP4f86ZM4jsXMupNSildd_0cdHgCLcBGAsYHQ/s370/Photo--Dr%2BKavita%2BSrivastava.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="370" data-original-width="332" height="200" src="https://1.bp.blogspot.com/-HJlCSzj-DJY/YEostLEEWiI/AAAAAAAAG3c/ng81ESiP4f86ZM4jsXMupNSildd_0cdHgCLcBGAsYHQ/w179-h200/Photo--Dr%2BKavita%2BSrivastava.jpg" width="179" /></a></i></b></div><b><i><br /><span style="color: #2b00fe;">डा०कविता श्रीवास्तव:</span></i></b><span style="color: #2b00fe;"><b><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">15-05-1960 में जौनपुर में जन्म।इलाहाबाद विश्वविद्यालय से
गणित विषय में एम०एस०सी०,डी०फ़िल०करने के बाद कुलाभास्कर आश्रम डिग्री कालेज में
गणित विषय की एसोशिएट प्रोफ़ेसर।लेखन कला विरासत में मिली।इसीलिए पिछले तीस वर्षों
से गणित के अध्यापन के साथ ही आकाशवाणी के गृहलक्ष्मी और युववाणी कार्यक्रमों के
लिए सामाजिक सरोकारों,महिला समस्याओं,और ग्रामीण परिवेश से जुड़ी कहानियों का लेखन।अभी
तक आकाशवाणी इलाहाबाद से लगभग<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></i></b><b><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">150</span></i></b><b><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> कहानियों का प्रसारण।देश विदेश के मैथमेटिकल
जर्नल्स में शोध पत्रों का प्रकाशन।संपर्क:84/16 दलेल का पूरा(हैजा अस्पताल गेट के
सामने),बाघम्बरी रोड,इलाहाबाद-211006,मोबाइल-09140526241</span></i></b><b><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></span><p></p>
<p class="MsoNormal"><b><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="color: #2b00fe;"></span></span></i></b></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><b><i><span style="color: #2b00fe;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-Ko6MQxygtkY/YEos4mU3k1I/AAAAAAAAG3g/eHyOVG7ns2EeA2OekuVR0U9uylAT3gpwgCLcBGAsYHQ/s312/Photo--Smt%2BAlka%2BVerma.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="312" data-original-width="297" height="200" src="https://1.bp.blogspot.com/-Ko6MQxygtkY/YEos4mU3k1I/AAAAAAAAG3g/eHyOVG7ns2EeA2OekuVR0U9uylAT3gpwgCLcBGAsYHQ/w190-h200/Photo--Smt%2BAlka%2BVerma.jpg" width="190" /></a></span></i></b></div><b><i><span style="color: #2b00fe;"><br />श्रीमती अलका
वर्मा: इलाहाबाद विश्वविद्यालय से प्राचीन इतिहास से एम०ए०,एवं एल०टी० करने के बाद
कुछ समय तक रिहंद नगर में केन्द्रीय विद्यालय में अध्यापन।वर्त्तमान में एक कुशल
गृहणी।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>संपर्क--एच०आई०जी०-39,निरुपमा
कालोनी,स्टैनली रोड,इलाहाबाद-211001 मोबाइल-07992158592<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></i></b><b><i><span style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b><p></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></p>पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-22804330726285635942020-07-31T07:06:00.001-07:002020-07-31T07:06:53.290-07:00मुस्कान मत छीनिए<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><b><i><span lang="AR-SA" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-bidi-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi;"><span style="color: blue;">(आज 31 जुलाई को
मेरे बाबू जी प्रतिष्ठित बाल साहित्यकार आदरणीय प्रेमस्वरूप श्रीवास्तव जी की
पुण्य तिथि है।2016 की 31 जुलाई को ही 87 वर्ष की आयु में उन्होंने दुनिया को
अलविदा कह दिया था।इस बार कोरोना संकट को देखते हुए हम सभी <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>उनकी स्मृति में कोई साहित्यिक आयोजन भी नहीं कर
सके।इसी लिए मैं आज अपने ब्लॉग “झरोखा ” पर मैंने उनकी एक कहानी “मुस्कान मत छीनिए”
प्रकाशित कर रही हूं।क्योंकि उनकी रचनाओं को पाठकों तक पहुँचाना ही उनके प्रति
सच्ची श्रद्धांजलि होगी।)</span></span></i></b><b><i><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-theme-font: major-bidi; mso-bidi-theme-font: major-bidi; mso-hansi-theme-font: major-bidi;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-lohegfNxiZk/XyQkZKWZs_I/AAAAAAAAGhI/W2cEsMzR0zskI-YjoLb2o_CNc5aedhctgCLcBGAsYHQ/s1600/Premsvaroop%2BSrivastava.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1088" data-original-width="1103" height="315" src="https://1.bp.blogspot.com/-lohegfNxiZk/XyQkZKWZs_I/AAAAAAAAGhI/W2cEsMzR0zskI-YjoLb2o_CNc5aedhctgCLcBGAsYHQ/s320/Premsvaroop%2BSrivastava.jpg" width="320" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b style="text-align: right;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">(प्रेमस्वरूप श्रीवास्तव</span></i></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p> )</o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 20.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मुस्कान मत छीनिए</span></b><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span><o:p></o:p></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<b><i><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US"> <span style="color: #990000;"><b> </b></span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="color: #990000;"><b>मैं मुंबई की एक बडी
कम्पनी में अधिकारी हूं। अपनी सोसायटी में मेरा बड़ा मान सम्मान है।एक बेटे और पत्नी
से भरी पूरी मेरी खुशहाल जिन्दगी है।कोई चिन्ता नहीं. पर क्या हुआ कि अचानक एक बात
ने मेरी रातों की नींद उड़ा दी।</b></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="EN-US">‘‘ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सर</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आप हमारे स्कूल के
चेयरमैन हैं।हमारे सालाना जलसे की अध्यक्षता भी आप को ही करनी है।बस</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">इस बार कुछ ऐसा बोलिए कि जो हमारे बच्चों के मन को छू लें। अगर
कहीं यह बात आप की जिन्दगी से जुडी हो तो कहना ही क्या।बहुत प्रभाव डालेगी सर !</span><span lang="EN-US">’’ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ये शब्द थे हमारे स्कूल के हेड मास्टर साहब के जो उन्होंने परसों
मुझसे कहे थे।ये वही शब्द थें जिन्होंने मुझे परेशान कर दिया था।</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>लगता है ईश्वर ने
ही मेरी सहायता की।अचानक मुझे अपने पिता जी वाली घटना याद आ गई।बस</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">फिर क्या था. मैं प्रसन्नता से खिल उठा।मिल गया मुझे रास्ता।सचमुच
यह घटना कोई मामूली बात नहीं थी।मन के छू लेने वाली भी और मेरी जिन्दगी से जुड़ी हुई
भी।</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>स्कूल के सालाना जलसे
का दिन भी आ पहुँचा।सभी औपचारिक कार्यक्रम पूरे हो गये।अन्त में मुझसे दो शब्द बोलने
का आग्रह किया गया।मैंने देखा </span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हजारों आँखों में एक गहरी उत्सुकता झलक रही थी।</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>मैंने बोलना शुरू किया - </span><span lang="EN-US">‘‘</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आदरणीय शिक्षक और अभिभावकगण तथा प्यारे बच्चों</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मैं कोई लम्बा चौड़ा भाषण देने वाला नहीं हूँ।बस</span><span lang="EN-US">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">एक दिलचस्प घटना सुनाता हूँ।इसमें आप को अवश्य आनन्द आयेगा।कुछ
महीने पहले गाँव से मेरे पिता जी कुछ समय मेरे पास रहने के लिये मुम्बंई आये थे।हम
लोगों ने दिल से उनका स्वागत किया।बताता चलूँ</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मेरे पिताजी बडे मस्त
मौला है।उन्हें अंगे्रजी तो दूर हिन्दी भी ठीक से नहीं आती।ऊपर की ओर खुंटियाई हुई
धोती और कुर्ता उनका पहनावा है।पर उन्हें इन बातों की कोई चिन्ता नहीं थी।वे सबसे कहते
</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मैं तो अपने बेटे के पास आया हूं।उसके परिवार के साथ रहूँगा।न मुझे मुम्बई शहर
घूमना है</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">न यहाँ के नाच तमाशे देखने हैं।</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="color: #990000;"><b>लेकिन मैं सोचता - पिता जी पहली बार मुंबई आये हैं।हम उन्हें
यहाँ की हर चीज<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>दिखायेंगे।अच्छे अच्छे होटलों
में खाना खिलायेंगे।</b></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">एक दिन हम लोग जिद करके उन्हें एक पाँच सितारा होटल में ले गये।हमारी<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>मेज पर खाने की अच्छी अच्छी चीजें आयीं पर पिता
जी के दाँत कमजोर थे।इसलिए उन्होंने खाने में कोई दिलचस्पी नही दिखाई।हाँ चलते चलते
उन्होंने कुछ नमकीन अपनी धोती में गांठ लगा कर रख ली।सोचा होगा</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">घर चलकर इन्हें सिलबट्टे पर कुचलवा कर आराम से खाऊँगा।दुर्भाग्यवश
होटल की लाबी में उनका पैर फिसला और वे गिर पडे़।सारी नमकीन कीमती कालीन पर बिखर गई।</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रिय बच्चों</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">तुम सोचते होगे</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मै बड़ा शर्मिन्दा हुआ हूँगा।पिता जी पर बिफर पडा हूँगा। उन्हे
आगे से किसी आलीशान जगह न ले जाने की कसम खायी होगी।पर साहब</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ऐसा कुछ भी नही हुआ।</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="color: #990000;"><b>मैंने बडी विनम्रता से उन्हे सहारा देकर उठाया।फिर हँसते हुए
कहा-मजा आया न पिता जी।अब हम अगले रविवार को फिर यहाँ आएंगे।पिताजी ने भी तुरन्त हाँ
कर दी।उन्हें उस जगह बडा आनन्द आया था।</b></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अचानक एक छात्र ने
खडे़ होकर पूछा-</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">-</span><span lang="EN-US">‘‘ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सर</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">क्या आप जरा भी शर्मिन्दा नहीं हुए</span><span lang="HI" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">?</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कहाँ आप की यह पोजीशन</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कहाँ आपके पिताजी की देहाती वेशभूषा।फिर उस आलीशान होटल के लोगों
ने भी यह नजारा जरूर देखा होगा।</span><span lang="EN-US">’’</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मैने तुरन्त हँस कर कहा -</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">-</span><span lang="EN-US" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="EN-US">‘‘ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्यारे बच्चों भूल जाओ यह बात।आखिर वे मेरे पिता थे।उनकी अपनी
गाँव की बोली है।वे कहीं भी जायें</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">घोती में ही रहते हैं।होटल
से नमकीन उठा लिया ताकि बाद में खा सकें।उन्हें जो अच्छा लगता है करतें हैं।इसमें क्या
हुआ</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मुझे क्यों शर्म आए।उनका अपना स्वभाव है</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अपनी आदतें हैं।उनकी अपनी जीवन शैली है।साठ सत्तर साल से वे
इसी तरह जीते चले आ रहे हैं।उन्हें बदलने का अधिकार किसी को नहीं है।वे किसी को नुकसान
तो नहीं पहुंचाते।केवल अपनी सुविधा और पसंद के अनुसार चलतें है।</span><span lang="EN-US">’’</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">बच्चों</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मैं होटल वालों की
चिन्ता भी क्यों करता।उन्हें अपना भुगतान और टिप्स मिल ही जाते थे।मुझे अपने पिता जी
की खुशी की चिन्ता रहती है</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और किसी बात की नहीं।मेरी
पत्नी को भी अपने ससुर जी पर नाज है।मेरा बेटा गर्व से अपने साथियों को अपने बाबा के
बारे में बताता है।</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="EN-US">‘‘ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">खैर</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यह तो हुई मेरी अपनी
बात।अब तुम कुछ अपने बारे में</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अपने यहाँ के बारे
में बताओ।हाँ हाँ</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">संकोच मत करो।देखो</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मैने अपने पिता जी के बारे में कैसा बताया।</span><span lang="EN-US">’’</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>मेरी
इस बात से उत्साहित होकर एक छात्र बोला --</span><span lang="EN-US">‘‘ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सर मेरे पिता एक बडे़
इंजीनियर हैं।लेकिन हमारे यहाँ तो जब कोई गाँव से आता है</span><span lang="EN-US">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">चाहे वह बाबा दादी ही क्यों न हों</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हम लोग कुछ परेशान
से हो जाते हैं।उन्हें बाहर घुमाना फिराना तो दूर</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">बाहर के लोगों से भी
नहीं मिलने दिया जाता।</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">एक दूसरे छात्र ने बेबाकी से अपने घर का राज खोला --</span><span lang="EN-US">‘‘ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सर मेरी मम्मी ज्यादा पढ़ी लिखी नहीं हैं।अंग्रेजी तो बिल्कुल
नहीं जानती।इसीलिए पापा उन्हें बाहर ले जाने से कतराते हैं।कहीं छुरी काँटे से खाना
पड़ गया तब क्या होगा।</span><span lang="EN-US">’’</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">इसी तरह और भी बच्चे बोले।मुझे बहुत अच्छा लगा।अंत में मैंने
उनसे कहा-- </span><span lang="EN-US">‘‘ </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">देखो बच्चों</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">लोग क्या सोचेगें या
क्या कहेगें</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यह सोचना हमारा काम नही है।उन्हें सोचने कहने
दीजिए।अपनों के साथ अपनों जैसा व्यवहार कीजिए।क्यों किसी को बाध्य किया जाय कि वह छुरी
काँटे से खाना खाये या पैंट कमीज पहने।गैरों की खुशी के लिये हम अपनों की मुस्कान तो
नही छीन सकते प्यारे बच्चों।हम किसी को मुस्कान देते हैं तो समझों उसे जिन्दगी का सबसे
बडा तोहफा दे रहे हैं।</span><span lang="EN-US">’’</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>मेरे इन दो
शब्दों के बाद लोगों के चेहरों पर मुस्कान और प्रसन्नता साफ नजर आ रही थी।हाल तालियों
से गूँज रहा था।लेकिन मेरे लिए यह सब याद रखने वाली बात नहीं थी।मैं तो बस प्रसन्न
था</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मैंने अपने ही जीवन के एक सच से उन्हें कुछ देने की कोशिश की।
</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>0000</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
</div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<span style="color: blue;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 18pt;">लेखक-प्रेमस्वरूप श्रीवास्तव</span></i><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">11मार्च</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">1929 को जौनपुर के खरौना गांव में जन्म।31जुलाई2016 को लखनऊ में
आकस्मिक निधन।शुरुआती पढ़ाई जौनपुर में करने के बाद बनारस</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">युनिवर्सिटी से हिन्दी साहित्य में एम</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">0</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">ए</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">0</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">।उत्तर प्रदेश के शिक्षा विभाग में विभिन्न पदों
पर सरकारी नौकरी।देश की प्रमुख स्थापित पत्र पत्रिकाओं सरस्वती</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">कल्पना</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">प्रसाद</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">ज्ञानोदय</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">साप्ताहिक
हिन्दुस्तान</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">धर्मयुग</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">कहानी</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">नई कहानी</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">विशाल
भारत</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">आदि</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">में
कहानियों</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">नाटकों</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">लेखों</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">तथा रेडियो नाटकों</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">, </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">रूपकों के
अलावा प्रचुर मात्रा में बाल साहित्य का प्रकाशन।</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;"> </span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;"> </span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;"> </span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">आकाशवाणी के इलाहाबाद केन्द्र से नियमित नाटकों एवं कहानियों का
प्रसारण।बाल कहानियों</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">नाटकों</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">लेखों की अब तक पचास से अधिक पुस्तकें प्रकाशित।</span><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">“</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">वतन है हिन्दोस्तां हमारा</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">”</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">(भारत सरकार द्वारा पुरस्कृत)</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">“</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">अरुण यह मधुमय देश हमारा</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">”“</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">यह धरती है बलिदान की</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">”“</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">जिस देश में हमने जन्म लिया</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">”“</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">मेरा देश जागे</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">”“</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">अमर बलिदान</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">”“</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">मदारी का खेल</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">”“</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">मंदिर का कलश</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">”“</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">हम सेवक आपके</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">”“</span></b><b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">आंखों का तारा</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">”</span></b><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">आदि बाल
साहित्य की प्रमुख पुस्तकें।इसके साथ ही शिक्षा विभाग के लिये निर्मित लगभग तीन सौ
से अधिक वृत्त चित्रों का लेखन कार्य।1950 के आस पास शुरू हुआ लेखन एवम सृजन का यह
सफ़र मृत्यु पर्यंत</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 13.5pt;">जारी
रहा।</span><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">2012</span><b><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">में नेशनल बुक ट्रस्ट</span></i></b><b><i><span lang="EN-US" style="font-size: 14pt;">,</span></i></b><b><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">इंडिया से बाल</span></i></b><b><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span></i></b><b><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">उपन्यास</span></i></b><b><i><span lang="EN-US" style="font-size: 14pt;">“</span></i></b><b><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">मौत के चंगुल में</span></i></b><b><i><span lang="EN-US" style="font-size: 14pt;">”</span></i></b><b><i><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span></i></b><b><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">तथा </span></i></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">2018<i> में बाल नाटकों का
संग्रह एक तमाशा ऐसा भी” </i></span></b><b><i><span lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;">प्रकाशित।</span></i></b><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;"> <o:p></o:p></span></span></div>
<br /><br />
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-15121457332102143462019-09-15T08:04:00.000-07:002019-09-15T08:04:33.219-07:00यात्राएं<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-lpdBIykTLT0/XX5Q-0DQdKI/AAAAAAAAFTo/4vnUr1eOfvUuk0DUnztLTpe52ljvNeOWACLcBGAsYHQ/s1600/Yatrayen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="240" src="https://1.bp.blogspot.com/-lpdBIykTLT0/XX5Q-0DQdKI/AAAAAAAAFTo/4vnUr1eOfvUuk0DUnztLTpe52ljvNeOWACLcBGAsYHQ/s320/Yatrayen.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">फोटो क्रेडिट:हेमंत कुमार </td></tr>
</tbody></table>
<br />
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 0cm 0cm 4.5pt;">
<b style="background-color: #f4cccc;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 16pt;">यात्राएं</span><span style="font-size: 16pt;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 4.5pt 0cm;">
<span style="background-color: #f4cccc;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ये
यात्राएं भी</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कितनी अजीब होती हैं।</span><o:p></o:p></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 0cm 0cm 4.5pt;">
<br /></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 0cm 0cm 4.5pt;">
<span style="background-color: #f4cccc;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जैसे हम गुजरते हुए</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">टेढ़े मेढे रास्तों से</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">नदी नालों पहाड़ों के </span><span style="font-family: inherit, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 0cm 0cm 4.5pt;">
<span style="background-color: #f4cccc;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सौन्दर्य को देखते </span><span style="font-family: inherit, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 0cm 0cm 4.5pt;">
<span style="background-color: #f4cccc;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सराहते,आश्चर्यचकित होते </span><span style="font-family: inherit, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 0cm 0cm 4.5pt;">
<span style="background-color: #f4cccc;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अपने पीछे छोड़ते हुए</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">आगे बढ़ते जाते हैं</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अपनी अपनी मंजिल की ओर।</span><span style="font-family: inherit, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 0cm 0cm 4.5pt;">
<span style="background-color: #f4cccc;"><span style="font-size: large;"><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ठीक वैसे ही</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हमारी जिन्दगी का सफ़र भी</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कभी आसान तो कभी कठिन</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">और दुरूह होता जाता है।</span><span style="font-family: inherit, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 4.5pt 0cm;">
<br /></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 4.5pt 0cm;">
<span style="background-color: #f4cccc;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">पर ये
यात्राएं हमारी</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">बहुत मददगार होती हैं</span><span style="font-family: inherit, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 4.5pt 0cm;">
<span style="background-color: #f4cccc;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जहाँ
सफ़र में</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हम एक दूसरे को</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">धकियाते ठेलते झगड़ते</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अपनी अपनी जगह पर</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">कब्ज़ा करने में</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जूझते रहते हैं</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">पर अपने स्वार्थवश</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">ये नहीं सोचते कि</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हमारी इन हरकतों की वजह से</span><span style="font-family: inherit, serif;"><br />
</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">दूसरों को तकलीफ हो सकती है।</span><span style="font-family: inherit, serif;"><o:p></o:p></span></span></span></div>
<div style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; margin: 4.5pt 0cm;">
<span style="background-color: #f4cccc;"><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">तो
क्यों न हम सब</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">इन्हीं टेढ़े मेढे</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">रास्तों की तरह</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">जाने अनजानों को अपनाते</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">गले लगाते</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">एक दूसरे की मदद करते</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अपने सुख दुःख को</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">एक दूसरे से बाटते</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अपनी अपनी समस्याओं</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">को भी झेलते</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">हंसते हंसाते इसी तरह</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">अपनी जिंदगी का</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">सफ़र पूरा करें।</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">०००</span><br />
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif;">पूनम श्रीवास्तव</span><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-4042920258007573102019-07-30T08:24:00.001-07:002019-07-30T08:24:34.391-07:00कहानी--बेटी<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #990000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">(कल 31जुलाई को मेरे स्व०पिताजी(श्वसुर जी)आदरणीय श्री प्रेमस्वरूप
श्रीवास्तव जी की तीसरी पुण्य तिथि है</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">।इस अवसर पर पाठकों के लिए प्रस्तुत है उनकी एक कहानी
“बेटी”।</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> यह कहानी पिता जी ने सन 2010 में लिखी थी</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">।</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बेटियों को समाज में उचित स्थान दिलाने के एक
प्रयास वाली यह कहानी आज भी उतनी ही प्रासंगिक है जितनी 2010में थी</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">।–-पूनम श्रीवास्तव)</span></i></span><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> </span></i><i><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI;"><br /></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="HI" style="color: black; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI;"> </span></i><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 20pt; text-align: center;"><span style="color: #990000;">बेटी</span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-25au3eFPp50/XUBeRwhs6ZI/AAAAAAAAFP4/l6ugm3l969wpbjl-lNlxsiEB3p_z8SgWACLcBGAs/s1600/Beti.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="417" data-original-width="336" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-25au3eFPp50/XUBeRwhs6ZI/AAAAAAAAFP4/l6ugm3l969wpbjl-lNlxsiEB3p_z8SgWACLcBGAs/s320/Beti.jpg" width="256" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 20pt; text-align: center;"><br /></span></div>
<br />
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">प्रेमस्वरुप
श्रीवास्तव </span></i><i><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> </span> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शेफाली आज बेहद खुश थी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">इसलिए नहीं कि
शहर के एक प्रतिष्ठित कालेज में उसे एडमिशन मिल गया था</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वह इतनी टैलेन्टड
थी कि उसे एडमिशन पाने की कोई चिन्ता नही थी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उसकी खुशी की वजह
यह थी कि जब से पापा यहां ट्रांसफर होकर आये वे इसी बात को लेकर रात दिन परेशान
रहते थे</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उनकी वह परेशानी आज दूर हो चुकी थी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेकिन पापा के पास तो परेशानियों का भण्ड़ार था</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक जाती तो दूसरी
निकल आती</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> शेफाली का कालेज
घर से काफी दूर था</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वे नजदीक के किसी कालेज में एड़मिशन चाहते थे</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पर कालेज
स्टैडर्ड हो और करीब भी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ये दोनो बातें एक
साथ संभव नही थीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अब शेफाली अकेली इतनी दूर कैसे जायेगी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उस रूट पर हर दस
मिनट पर आटो आते आते जाते थे</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पर इससे क्या हुआ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जमाना खराब है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शेफाली का आना
जाना कैसे सुरक्षित होगा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वैसे उनका आफिस उधर ही था</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पर शेफाली उनके
साथ नही जा सकती थी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> पीरियड के हिसाब से उसे कभी देर तो कभी सबेरे जाना होगा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शेफाली ने पापा को समझाया -</span>“ <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आप क्यों इतनी चिन्ता करते हैं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> मैं अब छोटी सी बच्ची तो रही नहीं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मै किसी भी परेशानी
से निपटने में सक्षम हूँ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> हाँ</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आप से आने जाने
में काफी पैसे लगेंगें</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">इसलिए आप मुझे एक स्कूटी खरीद दीजिए तो पैसे और समय</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">दोनो की काफी बचत हो सकती है </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">”</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा चौंक पड़े</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शेफाली महानगर की इतनी भीड़ भाड़ वाली सड़क पर स्कूटी चलायेगी</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">तरह तरह के एक्सीडेन्ट की काल्पनिक तस्वीरें
उनके जेहन में नाचनें लगीं</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अखबार इन्ही
खबरों से पटे रहते है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"> <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा के चेहरे पर चिन्ता की लकीरें देखते ही
शेफाली हँस कर बोली-</span>“ <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मै जानती हूँ</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मेरी इस बात से आप क्यों चिन्ता में पड़ गये</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मै लड़की हूँ न</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">डरिये मत पापा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आपकी यह बेटी तो एक दिन आकाश की ऊँचाइयों में छलांग लगाकर दिखयेगी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।”</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"> “<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">नही बेटी मै यह नही करूँगा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आटो मे जो भी पैसे लगते है लगने दे</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वह तेरी स्कूटी से ज्यादा सुरक्षित साधन है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।”</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा बोले</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"> “<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेकिन पापा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यहाँ तो भीड़ इतनी है कि आटो में जगह पाने के लिए मेरा बड़ा
वक्त लगेगा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">छोटे बड़े सभी तो
अपने अपने साधन से आ जा रहे हैं</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अब एक्सीडेंट के
डर से कोई अपने घर तो नहीं बैठा रहता</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span>”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;">“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेकिन
शेफाली......</span>” <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा और कुछ
बोलते कि शेफाली ने बात बीच में ही काट दी........ </span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा आपके इसी भय ने क्या गौरव भैया के पूरे कैरियर को नहीं
प्रभावित कर दिया</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> उन्होंने किस हौसले से डाक्टरेट की डिग्री हासिल की थी़
किन्तु जब पोर्ट ब्लेयर के गर्वनमेंट कॉलेज में उनका एप्वाइंटमेंट हुआ तो आपने
उन्हें नहीं जाने दिया</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> </span>”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"> “<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पोर्ट ब्लेयर का मतलब जानती है तू </span>? <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अंग्रेजों के जमाने का काला पानी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अंडमान निकोबार</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">भला इतनी दूर जाने की इजाजत मैं कैसे देता</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जिधर भी नजर डालो बस समन्दर ही समन्दर </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span>”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;">“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अब वह जमाना नहीं
रहा पापा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आज दूरियों का कोई मतलब
नहीं होता</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">फिर बाद में उनका तबादला
दिल्ली भी हो सकता था</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">या किसी भी
सेन्ट्रल कॉलेज में</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">समाज कल्याण विभाग में सहायक निदेशक के पद पर उनकी नियुक्ति
बाड़मेर जैसलमेर जोन में हो रही थी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span>”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;">“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हाँ हाँ</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मगर बेटी वह रेगिस्तानी इलाका है</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक एक बूँद पानी के लिए तरस जाते हैं लोग</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">फिर पाकिस्तान का बार्डर भी करीब</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हमेषा जान का खतरा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मैंने उसे इसीलिए वहाँ जाने नहीं दिया .</span>”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">श्षेफाली हँस कर
बोली-</span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा भूल जाइये अब वह
जमाना</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आज तो रेगिस्तानों में भी हरियाली झूम रही है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> फिर एकदम बार्डर
पर लोग कितना निडर हो कर रह रहे हैं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वैसे बाद में भइया अपने हेड क्वार्टर दिल्ली शिफ्ट
हो जाते</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">भइया कितने डिप्रेशन में
आ गये थे</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">किसी तरह उससे उबरे तो आज
एक मामूली प्राइवेट फर्म में उन्हें मुश्किल से नौकरी मिली</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">डाक्टरेट करने के
बाद भी किसी तरह नमक रोटी का ठिकाना</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">डाक्टरेट करने में उन्हें कितनी मेहनत करनी पड़ी
थी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कितना वक्त जाया किया
उन्होंने </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">क्या आप अपनी बेटी के साथ भी यही चाहते हैं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span>” <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शेफाली ने पापा
की आँखों में आँखें डाल कर कहा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शेफाली की आँखों
की चमक के आगे पापा को झुकना पड़ा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> दो दिन बाद ही घर में स्कूटी आ गई</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> शुरु के चार-छः
दिन पापा अपना स्कूटर उसके साथ ही ले जाते रहे</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">फिर उसकी ड्राइविंग निपुणता देख उनके तमाम भय और आशंका आप
से आप खत्म हो गये</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वे निश्चिन्त हो
गए</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मगर ऑफिस से प्रतिदिन
पत्नी को फोन करना न भूलते कि शेफाली आ गई या नहीं</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">फिर धीरे-धीरे यह भी छूट गया .</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ग्रेजुएशन के बाद
शेफाली ने आगे की क्लास में एडमिशन ले लिया</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">समय यों ही गुजरता जा रहा था</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मगर एक दिन शेफाली ने पापा की जिन्दगी में
भूचाल सा ला खड़ा किया</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उस दिन ऑफिस से
लौटे पापा नाश्ता कर रहे थे कि शेफाली बोली-</span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा मैं कुछ कहूँ तो आप नाराज तो नही होंगे </span>?”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;">“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">नहीं बेटी</span>,
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">भला तू मुझे नाराज करने वाली कोई बात कहेगी ही
क्यों</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बोल क्या कहना चाहती है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span>”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;">“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा मेरी दो तीन
सहेलियों ने एयरफोर्स में पायलेट की ट्रेनिंग के लिए एप्लाई किया है</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">क्या मैं भी एप्लीकेशन दे दूँ </span>?”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पायलेट! पापा के
सिर से पैर तक जैसे एक सर्द हवा का झोंका गुजर गया</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मतलब कि ऊपर जहाज
को आसमान में उड़ाने वाले पायलेट की ट्रेनिंग</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">---</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वह भी एयर फोर्स में</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">---</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उन्होंने तो उसे
डॉक्टर</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">इंजीनियर या प्रशासनिक
अधिकारी बनाने के सपने पाल रखे थे</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">और यह उनकी बेटी हर पल खतरे में जीने वाली नौकरी
की बात कर रही है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वे गंभीर स्वर में बोले-</span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जिस नौकरी में कब जिन्दगी का आखिरी पल आ जाए</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">तू वहाँ की बात कर रही है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">नहीं शेफाली बेटे नहीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">तुझे तो एक से एक
अच्छी नौकरी मिलेगी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span>”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शेफाली जानती थी---पापा
का यही उत्तर होगा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेकिन वह निराश हुए बिना हँस कर बोली--</span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा मैं तो एक कोशिश करके देखना चाहती हूँ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मेरा सेलेक्शन
कहाँ हुआ ही जा रहा है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हजारों में किसी एक को चांस मिलता है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जिन्दगी और मौत
का खेल कहाँ नहीं होता</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">फिर आप यकीन मानिए</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मेरे हाथ की लकीरें बता रहीं हैं कि मैं आकाश की ऊँचाइयों को छूने वाली हूँ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मौत को मैं कभी
पास नहीं फटकने दूँगी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">और हाँ याद कीजिए</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ये आप ही के शब्द
हैं न - </span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">दोस्तों</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हर पल को जियो अन्तिम पल ही जान</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अन्तिम पल है कौन सा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ये कौन सका है जान!</span>”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">इस क्षण भी
शेफाली की आँखों में वही आत्मविश्वास की भरपूर चमक थी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक जादू भरी चमक</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा उसके
सम्मोहन से अपने को नहीं बचा पाए</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span>,<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उन्होंने नाश्ता खत्म कर चाय की आखिरी चुस्की
के साथ उसकी ओर मुस्करा कर देखा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शेफाली उनके गले से लिपटती हुई बोली-- </span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा आप सचमुच कितने ग्रेट हैं </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span>”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">काश--गौरव के केस
में उन्होंने यह ग्रेटनेस दिखाई होती</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">तब गौरव का चेहरा कैसा
मुर्झाए फूल सा हो उठा था</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">फिर उसके चेहरे पर कभी
रौनक नहीं दिखाई दी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आज भी वह अपने ऑफिस से थका माँदा लौटता है तो वैसा ही
मुर्झाया चेहरा लिए हुए</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मगर आज शाम उस चेहरे को देख वे पहली बार मन ही मन रो पड़े</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">आज तक उन्होंने
कभी इसे इस शिद्दत से नहीं अनुभव किया था</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शायद शेफाली ने ही उन्हें यह अनुभव करने की
चेतना दी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेकिन अब क्या हो सकता था </span>? <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कुछ नहीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक दिन शेफाली ने
सचमुच छलांग लगा दी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पायलट के प्रशिक्षण के लिए वह चुन ली गई</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जिसने सबसे पहले
उसे बधाई दी वह था गौरव</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वह अपने सारे दर्द भुला कर बस मुस्करा रहा था</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यह बात नहीं कि
शेफाली उसकी मुस्कराहट के पीछे छिपे दर्द को नहीं पहचान रही थी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पर इसके साथ वह
कुछ और भी सोच रही थी अपने बड़े भाई के लिए</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पायलेट का प्रशिक्षण
कोर्स पूरा कर एक दिन शेफाली अपने यूनिफार्म में सबके सामने आ खड़ी हुई</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मम्मी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">गौरव</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सब चकित से उसे देखे जा
रहे थे</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">वह इस समय शेफाली मात्र नहीं बल्कि एक शक्तिपुंज सी दिखाई दे रही थी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अचानक वह बोली -</span>“<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पापा मेरा प्लेन कौन सा होगा</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पोस्टिंग कहाँ होगी</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बताना संभव नहीं है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेकिन आप लोग यहाँ ऊपर आसमान से गुजरते किसी भी
प्लेन को देखेंगे तो आप सब को इस बेटी की याद जरुर आयेगी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मुझे अपनी इस
सफलता से ज्यादा खुशी आपकी सोच में परिवर्तन आने से है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">गौरव भैया को
लेकर आप बिल्कुल उदास न हों</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उन्होंने अभी भी कुछ खोया नहीं है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उन्हें जो हासिल
होना चाहिए था वह होकर रहेगा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यह मैं करुँगीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उन्हें अपने से
भी बड़ी कामयाबी दिला कर दिखाऊँगी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span>”</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शेफाली की आँखों
में एक बेटे</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक बेटी दोनों की
चमक थी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक संकल्प</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक विश्वास से
भरपूर नजर आ रही थी वह</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">गौरव ने प्रसन्नता से अपनी छोटी बहन को गले लगा लिया</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="color: #660000;"> ०००००० </span></span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-FGV8xky3KjM/XUBetvPr_HI/AAAAAAAAFQA/JIPBf5dKvu4SVjB8-YEGjCz59LiyrAHXgCLcBGAs/s1600/Premsvaroop%2BSrivastava.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><span style="color: black;"><img border="0" data-original-height="1088" data-original-width="1103" height="196" src="https://1.bp.blogspot.com/-FGV8xky3KjM/XUBetvPr_HI/AAAAAAAAFQA/JIPBf5dKvu4SVjB8-YEGjCz59LiyrAHXgCLcBGAs/s200/Premsvaroop%2BSrivastava.jpg" width="200" /></span></a></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 18pt;">लेखक-</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 18pt;">प्रेमस्वरूप श्रीवास्तव</span></i></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">11 मार्च, 1929 को जौनपुर के खरौना
गांव में जन्म।</span><span lang="EN-US" style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">31 </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">जुलाई 2016</span><span lang="HI" style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> </span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span> </span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">को
लखनऊ में आकस्मि</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span>
</span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">निधन।शुरुआती पढ़ाई जौनपुर में करने
के बाद बनारस</span><span dir="LTR"></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span> युनिवर्सिटी से हिन्दी साहित्य में एम</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">0</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">ए</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">0</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">।उत्तर प्रदेश के शिक्षा विभाग में विभिन्न पदों पर सरकारी
नौकरी।देश की प्रमुख स्थापित पत्र पत्रिकाओं सरस्वती</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">कल्पना</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">प्रसाद</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">ज्ञानोदय</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">साप्ताहिक हिन्दुस्तान</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">धर्मयुग</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">कहानी</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> नई कहानी</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">विशाल भारत</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">आदि</span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">में कहानियों</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">नाटकों</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">लेखों</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">तथा रेडियो नाटकों</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">रूपकों के अलावा प्रचुर मात्रा में
बाल साहित्य का प्रकाशन।</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> आकाशवाणी के इलाहाबाद केन्द्र से नियमित
नाटकों एवं कहानियों का प्रसारण।बाल कहानियों</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> नाटकों</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">लेखों की अब तक पचास से अधिक पुस्तकें प्रकाशित।</span><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">वतन है हिन्दोस्तां हमारा</span></b><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">”</span></b><span dir="RTL"></span><b><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span>(</span></b><b><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">भारत सरकार द्वारा पुरस्कृत</span></b><b><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">)</span></b><span dir="LTR"></span><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span>“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">अरुण यह मधुमय देश हमारा</span></b><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">”“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">यह धरती है बलिदान की</span></b><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">”“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">जिस देश में हमने जन्म लिया</span></b><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">”“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">मेरा देश जागे</span></b><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">”“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">अमर
बलिदान</span></b><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">”“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">मदारी का खेल</span></b><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">”“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">मंदिर
का कलश</span></b><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">”“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">हम सेवक आपके</span></b><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">”“</span></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">आंखों
का तारा</span></b><b><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">”</span></b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">आदि
बाल साहित्य की प्रमुख पुस्तकें।इसके साथ ही शिक्षा विभाग के लिये निर्मित लगभग
तीन सौ से अधिक वृत्त चित्रों का लेखन कार्य।</span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span>1950
</span><span dir="RTL" lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">के आस पास शुरू हुआ लेखन एवम सृजन का यह सफ़र
मृत्यु पर्यंत</span><span dir="LTR"></span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span dir="LTR"></span> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">जारी
रहा।</span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> </span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span dir="RTL"></span>2012</span><b><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">में नेशनल बुक ट्रस्ट</span></i></b><b><i><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">,</span></i></b><b><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">इंडिया से बाल उपन्यास</span></i></b><b><i><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">“</span></i></b><b><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">मौत के चंगुल में</span></i></b><b><i><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;">”</span></i></b><b><i><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> </span></i></b><b><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">तथा </span></i></b><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt; line-height: 115%;">2018<i>
में बाल नाटकों का संग्रह एक तमाशा ऐसा भी” प्रकाशित।</i></span></b><span lang="HI" style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"> </span><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-69533512682822462662018-07-31T08:38:00.000-07:002018-07-31T08:38:09.979-07:00पुस्तक समीक्षा---“मौत के चंगुल में”<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="EN-US" style="color: #660000; font-size: 13.5pt;">(</span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 13.5pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">हिन्दी
के प्रतिष्ठित बाल साहित्यकार हमारे पिताजी आदरणीय श्री प्रेमस्वरूप श्रीवास्तव जी
</span></i><i><span lang="HI" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 13.5pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">की </span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 13.5pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">आज </span></i><i><span lang="HI" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 13.5pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">पुण्य
तिथि </span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">है।</span></i><i><span lang="HI" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">आज 31 जुलाई 2016 को वो
हम सभी को छोड़ कर परमपिता के चरणों में समाहित हो गए थे</span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">।</span></i><i><span lang="HI" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">
आज </span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">वो भौतिक रूप से हमारे बीच उपस्थित नहीं हैं लेकिन उनकी</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: #660000; font-family: "\0022mangal\0022"; font-size: 14.0pt;"> </span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 13.5pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">रचनात्मकता
तो हर समय हमारा मार्ग दर्शन</span></i><i><span lang="HI" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 13.5pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";"> करेगी</span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">।</span></i><i><span lang="HI" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 13.5pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">मैं
आज उनके चर्चित बाल उपन्यास </span></i><i><span lang="EN-US" style="color: #660000; font-family: "\0022mangal\0022"; font-size: 13.5pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span></i><i><span lang="HI" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 13.5pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">मौत के चंगुल में</span></i><i><span lang="EN-US" style="color: #660000; font-family: "\0022mangal\0022"; font-size: 13.5pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span></i><i><span lang="HI" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 13.5pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">की
बाल साहित्य के प्रतिष्ठित हस्ताक्षर श्री कौशल पाण्डेय जी द्वारा लिखित समीक्षा
यहाँ प्रकाशित कर रही हूँ</span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">।</span></i><i><span lang="HI" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">साथ
ही बाल साहित्य के सशक्त समीक्षक,आलोचक और कवि डा०सुरेन्द्र विक्रम जी द्वारा
लिखित और जनसन्देश टाइम्स में प्रकाशित समीक्षा भी पुनः प्रकाशित कर रही</span></i><i><span lang="AR-SA" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">।</span></i><i><span lang="HI" style="color: #660000; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "\0022mangal\0022"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "\0022mangal\0022";">यही
पिता जी के प्रति सच्ची श्रद्धांजलि होगी </span></i><i><span lang="EN-US" style="color: #660000; font-family: "\0022mangal\0022"; font-size: 13.5pt;">)</span></i><b><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span lang="EN-US" style="color: #660000; font-family: "\0022mangal\0022"; font-size: 13.5pt;"> </span></i></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<i><a href="https://4.bp.blogspot.com/-00Xd7TcOkB8/W2B_zsh5wSI/AAAAAAAAD5w/iVZmIuIogzcePZE7c0jk9RBkSMs9rZeJACLcBGAs/s1600/Photo0095.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="240" src="https://4.bp.blogspot.com/-00Xd7TcOkB8/W2B_zsh5wSI/AAAAAAAAD5w/iVZmIuIogzcePZE7c0jk9RBkSMs9rZeJACLcBGAs/s320/Photo0095.jpg" width="320" /></a></i></div>
<br />
<h3 style="text-align: center;">
<span style="font-family: Mangal;"><b>पुस्तक समीक्षा</b></span></h3>
<h3 style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">लेखक--</span></b><b><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span></b><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">कौशल पाण्डेय</span></h3>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-ITIwvHrx0NM/W2B_W89NUhI/AAAAAAAAD5s/PrrE7Gg4gUwDHOvqRvz7KbIlPSkWzEZsgCEwYBhgL/s1600/Maut%2Bke%2Bchangul%2Bme%2B%2528New%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1008" data-original-width="768" height="320" src="https://4.bp.blogspot.com/-ITIwvHrx0NM/W2B_W89NUhI/AAAAAAAAD5s/PrrE7Gg4gUwDHOvqRvz7KbIlPSkWzEZsgCEwYBhgL/s320/Maut%2Bke%2Bchangul%2Bme%2B%2528New%2529.jpg" width="243" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: #660000;"><span lang="EN-US">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">मौत के चंगुल में</span><span lang="EN-US">”</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="font-family: Mangal;"><span style="color: #660000;">(बाल उपन्यास)</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;"> लेखक:प्रेम स्वरूप श्रीवास्त</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">प्रकाशक:</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">नेशनल बुक ट्रस्ट,इंडिया,नई दिल्ली</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">बचकर निकलना-मौत के चंगुल से<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>हिन्दी उपन्यासों की</span><span lang="HI" style="mso-bidi-language: HI;">
तरह हिन्दी बाल उपन्यास </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">भी एक अत्यंत
आधुनिक विधा है, हिन्दी बाल उपन्यासों की एक छोटी,पर समृद्धिशील परम्परा होते हुए
भी अभी तक बाल उपन्यास न तो लोकप्रिय हो पाए हैं और न ही इनकी कोई विशेष पहचान बन
पाई है। इसके पीछे जो कारण नज़र आता है, वह है अर्थशास्त्र की मांग और पूर्ति का
सिद्धांत। बाल उपन्यासों की मांग का पक्ष कभी भी अनुकूल नहीं रहा है। बड़ों की तरह
बच्चों को हमारे यहां यह अधिकार नहीं रहा कि वे पाठ्यक्रमों से हटकर पढ़ी जाने वाली
सामग्री की खरीद स्वयं करें। लेकिन अब स्थितियाँ बदल रही हैं। महानगरों से लेकर
छोटे-छोटे शहरों में लगने वाले पुस्तक मेलों में बच्चों की सहभागिता बढ़ी है। उनके
लिये अलग से स्टाल होते हैं, जहां वे अपनी रुचि की पुस्तकें क्रय करते हैं। इस
बदलाव में </span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">नेशनल बुक ट्रस्ट</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> की एक महत्वपूर्ण भूमिका है।</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>साहस और रोमांचपूर्ण कथायें बच्चों को
सदैव आकर्षित करती रही हैं।ये कथायें बच्चों में एक जिज्ञासा पैदा कर, उनकी रुचि
को लगातार बनाए रखकर, उन्हें पढ़ने को तो प्रेरित करती ही हैं, साथ ही उनमें साहस
और वीरता का एक ऐसा भाव भी पैदा करती हैं, जिसकी आज इस कठिन समय में उन्हें बेहद
ज़रूरत है। हाल ही में </span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">नेशनल बुक ट्रस्ट</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> द्वारा प्रकाशित वरिष्ठ बाल साहित्यकार प्रेम स्वरूप
श्रीवास्तव का बाल उपन्यास </span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">‘</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मौत के चंगुल में</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> एक ऐसी ही कृति है। इस उपन्यास के माध्यम से लेखक बच्चों को
विश्व की एक ऐसी रोमांचकारी यात्रा पर ले जाता है, जहां कदम कदम पर उनका सामना
बड़े-बड़े खतरों से होता है और उन खतरों से बच निकलना भी कम रहस्यमय नहीं है।अध्यापक
वाटसन एक असामान्य एवं ज़िद्दी व्यक्ति है तो भी परिस्थितियों से हार नहीं मानता
है। यही कारण है कि वह बच्चों का एक ऐसा स्कूल चलाता है,जहां लंगड़े,दृष्टिहीन एवं
अपंग बच्चों के साथ पशु-पक्षी भी पारिवारिक सदस्यों की तरह रहते हैं। <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>अचानक एक दिन उसने एक ऐसा निर्णय लिया, जो सबको आश्चर्य में डाल देता है।लोगों
को लगा कि उसकी सनक कहीं बच्चों को मौत के मुंह तक ना पहुंचा दे, पर वह अपने फ़ैसले
पर अडिग रहा।लोग उसकी मदद को आगे आये।वह एटलस नाम के एक समुद्री जहाज से करीब सात
सौ बच्चों के साथ एक खतरनाक विश्व यात्रा पर निकल पड़ा। </span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="color: #660000;"> </span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="color: #660000;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-S3StfNiSKH4/W2CAuhc1A1I/AAAAAAAAD58/YRchnraqSU0rmhmFePcJm_KPD5UytqiMwCLcBGAs/s1600/Maut%2Bke%2Bchangul%2Bme--samikshha.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1600" data-original-width="1217" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-S3StfNiSKH4/W2CAuhc1A1I/AAAAAAAAD58/YRchnraqSU0rmhmFePcJm_KPD5UytqiMwCLcBGAs/s320/Maut%2Bke%2Bchangul%2Bme--samikshha.jpg" width="243" /></a></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अपनी इस यात्रा में उसे किन-किन संकटों से गुज़रना पड़ा,इसे
पढ़ना अपने आप में एक रोमांचकारी अनुभव से गुजरना है।खराब मौसम, अपाहिज बच्चे और
उनके जीवन की पल-पल चिंता में लगे वाटसन ने बड़ी से बड़ी प्रतिकूल स्थितियों में भी हार
नहीं मानी।न्यूयार्क बंदरगाह से सैनफ़्रांसिस्को तक ही यह यात्रा भारत होकर भी
गुज़री।मुंबई आने के बाद यह यात्रा भारत दर्शन पर भी निकली।भारत की समृद्ध
सांस्कृतिक परम्पराओं का भी इस यात्रा में संक्षिप्त पर प्रभावी वर्णन मिलता है।बंगाल
के जंगल में सांप से जुड़ी घटना रोंगटे खड़ी कर देती है।अंत में जहाज का समुद्र में
डूबना और इस संकट से उबरना इस उपन्यास का सबसे खतरनाक और रोमांचकारी पक्ष है।सांसें
ठहर सी जाती हैं कि अब आगे क्या होगा।</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="color: #660000;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>सत्रह उपशीर्षकों में विभाजित यह रोचक कथा बच्चों को रोज़मर्रा के जीवन से
अलग हटकर एक नई दुनिया से परिचय कराती है,जिसकी उन्हें पहले से कल्पना तक नहीं
होती है।बच्चों ही नहीं बड़ों को भी इस उपन्यास का पढ़ना एक ज़िदभरी रोमांचक यात्रा
के दुर्लभ अनुभव से होकर गुज़रना है।इस अनुभव का आनंद केवल इसे पढ़कर ही उठाया जा
सकता है।पुस्तक के साथ दिये गये चित्रकार पार्थसेन गुप्ता के चित्र भी आलेख से कम
जीवंत नहीं हैं।<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>00000</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">लेखक--</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कौशल पाण्डेय</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">1310ए,वसंत विहार,</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कानपुर </span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> 208021</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="color: #660000;">मोबाइल:09389462070<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI"><o:p></o:p></span></span></div>
<br /></div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com9tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-38442934375905214892018-03-11T03:35:00.001-07:002018-07-31T08:09:46.368-07:00वे नन्हीं कब्रें<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="EN-US" style="font-size: 13.5pt;">(</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;">हिन्दी
के प्रतिष्ठित बाल साहित्यकार हमारे पिताजी आदरणीय श्री प्रेमस्वरूप श्रीवास्तव जी
का आज 89वां जन्म दिवस </span></i><i><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 14pt;">है</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 14.0pt;">।वो भौतिक रूप से हमारे बीच उपस्थित नहीं हैं लेकिन उनकी </span></i><i><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;">रचनात्मकता
तो हर समय हमारा मार्ग दर्शन करेगी .उन्होंने बाल साहित्य के साथ ही प्रचुर मात्रा में बड़ों के लिए भी साहित्य सृजन किया है ---आप सभी के लिए मैं आज मैं उनकी एक काफी पहले प्रकाशित
कहानी को ब्लाग पर पुनः प्रकाशित कर र</span></i><i><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;">ही
हूँ </span></i><i><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>...)</span></i><b><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p> </o:p></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<b><a href="https://4.bp.blogspot.com/-7zF4_V-NNRQ/WqUD24-cgfI/AAAAAAAAC-I/g8Cea1PtquwzDc-Omu4vnIiGuROPVrNeQCLcBGAs/s1600/1004517_308467235965211_663547578_n.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="642" data-original-width="500" height="200" src="https://4.bp.blogspot.com/-7zF4_V-NNRQ/WqUD24-cgfI/AAAAAAAAC-I/g8Cea1PtquwzDc-Omu4vnIiGuROPVrNeQCLcBGAs/s200/1004517_308467235965211_663547578_n.jpg" width="155" /></a></b></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span style="font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">वे नन्हीं कब्रें</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<b><i><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="font-size: large;">--प्रेमस्वरूप श्रीवास्तव</span></span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US"><span style="font-size: 10pt;"> </span><span style="color: blue;"> </span></span><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">पेड़ों से अधसूखे पीले पत्ते झर रहे थे।नंगी होती जा रही डालियां शाम की उदासी
में खामोश लटकी हुई थीं।बहुत सी गाय-भैंसें उस रास्ते से अभी कुछ देर पहले गयी थीं।उठी
हुई धूल नीचे बैठ रही थी और रास्ता अब एकदम सूना नजर आ रहा था।दूर किसी खेत की मेड़
पर बैठे रखवाले की बंसी की टीस भरी तान हवा में तार-तार को कर उड़ रही थी।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा ने काँपते हाथ से अगरबत्ती के चारों टुकड़े कब्र के ऊपर
खोंस दिये।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>नहीं सी कब्र!</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">इसकी ताजी और मुलायम मिट्टी आज दिन में हुई बारिश से कुछ नीचे
बैठ गयी थी।मुश्किल से दो हाथ नीचे</span><span lang="EN-US">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">शीरीं लेटी हुई थी।अभी भी उसका सुबह के ओस
भीगे फूल सा मासूम मुखड़ा कीडे़-मकोड़ों से सुरक्षित होगा।मक्खन सी मुलायम हथेलियां
अभी भी वैसी ही फैली हुई होंगी।नन्हीं-नन्हीं पायलों को पहनकर रूनुक- झुनुक करने वाले
पांव अभी भी उठ बैठने के लिए चंचल होंगे।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">नन्हीं-सी कब्र</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">नन्हीं-सी शीरीं और
नन्हा-सा माँ का दिल।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा खोयी-खोयी सी
बैठी रही।पत्ते झर रहे थे और सूखी डालियां उसी तरह खामोश थीं।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा उसी तरह बैठी रही........ बैठी रही और शाम का रंग बदल चला।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">उसके सिर के कर्कश
आवाज करता हुआ एक वन पाखी उड़ गया।बड़ी देर तक यह आवाज हवा के सीने पर कांटे की तरह
चुभती रही।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>शीरीं की कब्र की बगल में ही एक के बाद एक करके
तीन कब्रें और थीं।उनमें उसके भाई बहन लेटे हुए थे।वैसे ही नन्हें</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">वैसे ही मासूम।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">ठीक बगल वाली कब्र
अहमद की थी।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जीवन में मुश्किल से दो बसंत देख पाने वाला अहमद
अब पता नहीं कितने पतझड़ बसंत देखने के लिए वहां लिटा दिया गया था।उसकी कब्र पर एक छोटा
सा नीले रंग का फूल खिल आया था।उसकी आंख जैसा खूबसूरत!</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>और उसके एक हाथ की दूरी पर रोशन था।उसकी कब्र पर
पता नहीं किधर से पत्थर की चार छः कंकड़ियां इकट्ठी हो गयी थीं।कितना प्यार था उसे पत्थर
के उन गोल-गोल टुकड़ों से।हर समय इन्हें जेबों में भरे घूमता रहता।</span><span lang="HI"> </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">स्कूल में पिटता</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">घर में डाटं खाता।मगर आदत थी जैसे मरने के बाद भी न छूटी ।कौन
जाने उसकी छोटी-छोटी उंगलियां किसी वक्त इन्हें छूने को निकल पड़ती हों।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">चौथी में मलका सो रही थी।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>सलमा की आंखें अचानक ही उस पर उठ गयीं।हरी घास में
ढकी कब्र जैसे आज आठ सालों के बाद वैसी ही ताजी थी।उसके ऊपर झुकी हुई पेड़ों की डालों
पर किसी चिड़िया ने अपना घोंसला बना लिया था। तिनके और कुछ उखडे़ हुए पर जमीन पर बिखरे
हुये थे।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">कितना शौक था उसे चिड़ियों को पालने का---सलमा उस घोंसले को जब भी देखती है तो सोचने
लगती है।चिडि़यों का जोड़ा अक्सर नीचे की कब्रों पर भी आ बैठता।जैसे उस बच्ची को ढूंढ़ता
हो।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">अगरबत्तियां जल-जल कर खत्म होने लगी थीं--एक के बाद एक!</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">शाम का रंग रात की स्याही में डूब चला था और अब बची हुए अकेली
अगरबत्ती का सिरा अंधेरे का फूल जैसा लग रहा था।थोड़ी देर मे वह भी बुझ जायेगा-- सलमा
जानती थी।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा उठना चाहती थी
मगर चारों बच्चे उसे छोड़ नहीं रहे थे।कभी मलका</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">कभी अहमद</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">कभी रोशन! और शीरीं ने तो अपना चेहरा ही उसके आंचल में छिपा
लिया था।अपने अब्बा को चिढ़ाने के लिए अक्सर वह ऐसा करती ।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>पत्ते बराबर झर रहे थे।नंगी डालियां अब अंधेरे
में छिप गयी थीं।मगर वे चुपचाप उसे देख रही हैं-- सलमा को मालूम था।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>किसी ने धीरे से उसके कंधों को छुआ।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>सलमा इस तरह उठी जैसे कांटे में फंसी हुई मछली
पानी से बाहर निकाली जाय।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">उसने अपने दोनों हाथ मुनीर के कंधे पर टिका दिये।कंपनहीन बेजान हाथ!</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">मुनीर ने चलने के लिए
उसे सहारा दिया।लड़खड़ाते हुए कदम आगे बढ़े।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">मां! सहसा सलमा को
लगा</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">चारों बच्चे एक साथ चीखे हों।उन्होंने पूछा हो- हमें अंधेरे
बयाबान में अकेले छोड़ कर कहां जा रही हो मां !</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>सलमा ठिठक गयी! मुनीर भी रुका। </span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>पत्ते वैसे ही झर रहे थे और अब रात की गहरी खामोशी
में उनकी आवाज बड़ी कड़वी लग रही थी।मुनीर ने सलमा को फिर सहारा दिया।उसके पैर उठते</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">ठिठकते</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">फिर उठते और ठिठकते!</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">फिर काली रात ने सब
कुछ निगल लिया!</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा पीछे नहीं लौटना चाहती।हर कोशिश करती है कि न लौटे।मगर मन है कि उसे जितना
ही बांधो</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">उतना ही वह बेकाबू होता है।सामने पड़े हुए फूल को न उठा वह अपने
को कांटों से बिंधवा लेता है।जहर की मिठास</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">पत्थर की कोमलता उसे तो मालूम है।फिर बेचारी सलमा क्या करती!</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">भटकता हुआ मन पाखी दूर गगन की गहराइयों में खो जाता है।उड़ते-उड़ते
डैने शिथिल हो जाते फिर भी नीचे उतरने को जी नहीं चाहता।सलमा के साथ भी हमेशा<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>यही हुआ है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>शहनाई बज रही है</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">डोली उठने ही वाली है।आंगन में बच्चे बेतरह हल्ला<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>मचाये हुए हैं। औरतें विदाई के किसी गीत की केवल
दो पंक्तियां बार-बार गाए जा रही हैं।शायद उसका भाव था--- दुल्हन की गोद भरी रहे</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">यह जोड़ा सौ वर्षों तक जिये।कोई सुरताल नहीं।सगुन के लिए गाना जरूरी होता है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा सहेलियों और बड़ी-बूढि़यों की बाहों में घिरी डोली की ओर
बढ़ती है।उसके रंग लगे पाव बाहर निकले हुये हैं।उसकी आंखें आंसुओं से डूबी हुई हैं
और दिल जोर-जोर से धड़क रहा है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">डोली का परदा उठाकर किसी ने अपना चेहरा भीतर किया।याद आता है
शायद उसके रिश्ते की कोई चाची थीं।मां के अभाव में उसी ने अपना स्नेह दिया था। सलमा
फूट पड़ती है।यह क्या हो रहा है </span><span lang="EN-US">?
</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">क्यों इसे इस तरह उस घर से हमेशा के लिए अलग
किया जा रहा है जिसके चप्पे-चप्पे से उसकी मोहब्बत जुड़ी हुई है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">मगर चाची की खामोश आंखों में इसका जबाब है।एक दिन हर लड़की के
साथ यही होता है। सनातन काल से यही होता आया है।इस रिवाज को कोई तोड़ नहीं सकता।बेटी
पराई होती है</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">जिन्होंने उसे जन्म दिया</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">उनकी होकर नहीं रह सकती।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">और ये नन्हें-नन्हें किसके हाथ भीतर घुस आये है! नजर पड़ते ही
सलमा</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">असमा को पहचान लेती है।इस गुड़िया सी बहन को भी छोड़ कर जा रही
है वह।किसी को साथ नहीं रख सकती। यहां की हर चीज से अब नाता टूट रहा है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">कहार जल्दी मचाये हुए हैं।उन्हें आठ कोस का रास्ता तय करना है।मगर
असमा</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">बहन का दामन नहीं छोड़ रही है।वह मचल रही है</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">साथ चलेगी।सहेलियां रो रही हैं</span><span lang="EN-US">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">बड़ी-बूढि़यां सिसक रही हैं।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">डोली उठ जाती है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा परदे का एक कोना जरा सा सरका कर बाहर देखती है।वह उसका
मक्की का खेत पीछे छूट रहा है।जीरा फूट चला है</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">किसी-किसी में घुई भी निकल आयी है।इन सफेद और सुनहरे रेशों को सर में खोंस कर वह
देखते-देखते पके बालों वाली बुढ़िया बन जाती थी।पन्द्रह दिन बाद इनमें भुट्टे निकल आयेंगे।उसका
कितना शौक<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>इसमें समाया हुआ है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">यह है सामने हिरिया वाला ताल। कुछ दिन पहले तक हिरिया इसमें
सिंघाड़े लगाती रही है। हरे लाल दूधिया सिंघाड़े वह उसी के किनारे अपने झोपड़े में बेचती।गांव
के शरारती बच्चे ताल में घुस जाते ।सिंघाड़े तोड़ते और बेलों को तितर-बितर कर देते।
हिरीया गालियां देती हुई उन्हें बड़ी दूर तक खदेड़ती। बच्चों का दल उसे चिढ़ाता हुआ
आगे-आगे भागता। आज न हिरिया है</span><span lang="EN-US">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">न उसकी झोपड़ी मगर ताल</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">हिरिया का ताल है।आधे से ज्यादा हिस्से में सफेद गुलाबी कमल खिले हुए हैं।जैसे
हिरिया की तलाश में ताल ने अपनी हजार आंखें फाड़ रखी हों।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">डोली आम की बगिया गुजर रही है।आंधियों के समय में वह यहां<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>से कच्ची अमियां पल्ले में भर कर ले जाती थी।पेड़
अब भी बौरेंगे</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">टिकोरिया अब भी लगेंगी</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">आंधियां अब भी आयेंगी।मगर बीनने वालों में इस साल एक संख्या कम रहेगी।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">खेतों में क्यारियां निराती औरतें खड़ी हो-हो कर जाती हुई डोली
देखने लगती हैं।उनकी आंखों में आंसू झलक आते हैं।आज उनके गांव की एक बेटी हमेशा के
लिए परायी होकर जा रही है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">गांव का सिवान आ गया। यहां से दूसरा गांव शुरु होता है।कहार
थोड़ी देर के लिए डोली रख देते हैं।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा सुनती--कोई पीछे से उसकी डोली के परदे को उठाने की कोशिश
करता हुआ सूँ-साँ कर रहा है।वह झांकती है--यह तो उसके गांव का कुत्ता है। साथ चला आया।कितनी
ममता है इसके दिल में। तोड़े नहीं टूट रही है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा अपने को संभाल नहीं पाती।मन का आवेग आंखों की राह बह निकलता
है।कुछ हल्कापन आता है तो साथ में रखी पूरियों में दो निकाल कर कुत्ते के आगे डाल देती
है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">डोली फिर उठती है।अब कहार करीब-करीब दौड़ने लगते हैं।दिन ढ़लने
से पहले मंजिल पूरी कर लेना चाहते हैं।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">शरीर आगे जा रहा है</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">मन पीछे छूट रहा है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">खट! आलमारी साफ करते हुए प्लास्टिक की एक गुडि़या फर्श पर जा गिरी।सलमा ने उठकर
हथेली पर रख लिया।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">नन्हीं मलका उसके सामने खड़ी हुई।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>यह मलका का खिलौना था।उसके बाद रोशन</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">अहमद और शीरीं इससे खेले थे।इन सभी बच्चों को बड़ी प्यारी लगती थी यह गुड़िया। मुनीर
को खिलौने खरीदने का बेहद शौक<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>है।उसके लाये
हुए खिलौनों से आलमारी की दराजें भरी हुई हैं ।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">आज बहुत दिनों के बाद सलमा ने उसे आलमारी को हाथ लगाया था।उसमे
नीचे की दराज में बहुत दिन पहले खरीदे गये जूते का जोड़ा रखा हुआ था।जूता अभी तक ठीक
था</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">केवल मामूली सी शिकनें पड़ गयी थीं।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा धीरे-धीरे नीचे बैठ गयी।उसने जूतों को उठाया</span><span lang="EN-US">,</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">फिर उन्हें सहलाने लगी।मलका किसी कोने से निकल आयेगी और इन जूतों को पहनने के लिए
जिद करने लगेगी।इन्हें पहने बिना वह कभी घर से बाहर नहीं निकलती।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">आलमारी के दोनों पल्ले खुले हुए थे और हर हिस्से से जानी-पहचानी
सूरतें झांक रही थीं।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">शीरीं</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">अहमद</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">रोशन</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">मलका---हरेक मां का ध्यान अपनी ओर खींचना चाहता था।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>मुनीर दबे पांव कमरे में आया।देर तक सलमा के
पीले चहरे को देखता रहा।फिर आगे बढ़ कर आलमारी के दोनों पल्ले बंद<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>कर दिये सलमा ने कोई विरोध नहीं किया।क्योंकि बच्चे
अब भी उसे झांक कर देख रहे थे।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">मुनीर ने उसे उठाया और रसोई की ओर ले चला।उसने सुबह ने अन्न
पानी छुआ तक न था। वह जानती थी</span><span lang="EN-US">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">इस तरह मरना संभव नहीं </span><span lang="EN-US">? </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">न कोई मर ही सकता है।मगर ऊपर से आत्मा के साथ जोर जबर्दस्ती भी तो नहीं की जा सकती।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">मुनीर का सहारा उसे बड़ा भला लग रहा था।इस सहारे की उसे इस वक्त
सबसे जयादा जरूरत थी।वह रसोई में न जा कर बस इसी तरह मुनीर के बाजुओं में टिकी रहना
चाहती थी।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">आज कई दिन से सलमा की तबियत खराब चल रही थी।खाना नहीं हजम होता
था।पानी तक की कै हो जाती।वहीदा ने देखा तो हाय भर कर बोली</span><span lang="EN-US">, ‘</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">इस तरह तो तू मर जायेगी सलमा! कोई ताकत-वाकत की चीज क्यों नहीं लेती </span><span lang="EN-US">?’<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>‘</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">कुछ भी हजम नहीं होता</span><span lang="EN-US">’! </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा ने जबाब दिया। वहीदा ने समझाया</span><span lang="EN-US">, ‘</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">एक अकेले तेरी ही बात
नहीं है।हरेक को ऐसा होता है।मगर सब पेट भर कर खाते हैं।शरीर टूटा तो दवा से भी जल्दी
नहीं सुधरेगा।</span><span lang="EN-US">’<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">मुनीर रोजाना ताजे
फल ले आता।घर दूध दे जाने वाले ग्वाले पर उसे जरा भी विश्वास न था।खुद जा कर सामने
दुहाता।दवा अलग आ रही थी<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>मुनीर उसे हर वक्त
खुश रखने को कोशिश करता।स्वयं हंसता</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">उसे हंसाता।जब उसके
दांत खुल जाते तो तुंरत अनार के एक मुठ्ठी दाने मुंह में भर देता।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">सलमा का स्वास्थ्य सुधरने लगा था।अब वह पहले से काफी ठीक थी।उसने
आने वाले नये जीव के लिए स्वेटर</span><span lang="EN-US">,
</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">टोप और ऊनी मोजे बुने।नन्हें जीव को मामूली
सी भी ठंड बीमार बना सकती है।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">पड़ोस की औरतें अक्सर ही उसके पास आ जातीं। ढोलक ठुनकती और गीतों
से मकान गूंज उठता। जिस मकान में किसी बच्चे की रूलाई<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>और किलकारियाँ न सुनायी दें</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">वह मकान नहीं भूत खाना होता है-- औरतें आपस में कहतीं।सलमा सुनती और ख्यालों की
गहराई में खो जाती।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>सलमा के दरवाजे पर शहनाई बज रही थी।औरतों
के सोहर गीत हवा के परों पर उड़ रहे थे। मुनीर खुश था</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">अड़ोस-पड़ोस खुश था।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">मौसम बदल गया था।पेड़ पत्तों से लद उठे थे।रात चांद दूधिया चांदनी
बरसाता।दिन में बसन्ती बयार फूलों के पराग से होली खेलती।जानवर खुश थे</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">चिडि़यां खुश थीं</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">कीडे़-मकोड़े तक खुश थे।अब कोई पेड़ सूना और नंगा न था।बहार
लौट आयी थी।डालिया फूलों और पत्तों के भार से नीचे झुक गयी थीं।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">उस दिन रात की खामोशी अचानक भंग सी हो गयी।कोई धीरे-धीरे उन
नन्ही-नन्हीं चार कब्रों के पास आ कर खड़ा हो गया।घास और उनमें सिर छिपाये पत्ते उस
आहट से परिचित थे।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="EN-US"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">झुकी हुई डालियां कुछ और नीचे झुक आयीं।उन्होंने पहचाना</span><span lang="EN-US">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal";">वह सलमा थी।और सलमा जानती थी कि क्यों ये डालियां इतना नीचे झुक आयी हैं और पिछले
पतझड़ के गिरे सूखे फूल-पत्तों में वे किसे ढूंढ़ रही हैं।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal";"><span style="font-size: large;"> 0000</span></span><span lang="EN-US" style="font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><b><i><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 10.0pt;">लेखक</span><span lang="EN-US" style="font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">—</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 11.0pt;">प्रेमस्वरूप
श्रीवास्तव</span></i></b></span><span lang="EN-US" style="font-size: 11.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-7NTfX2U2rWQ/WqUEUf1Ls9I/AAAAAAAAC-M/B8QKRivG1O8q9qLPkH69G3bMMAYmZts8gCLcBGAs/s1600/Ainak--3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1088" data-original-width="1103" height="315" src="https://1.bp.blogspot.com/-7NTfX2U2rWQ/WqUEUf1Ls9I/AAAAAAAAC-M/B8QKRivG1O8q9qLPkH69G3bMMAYmZts8gCLcBGAs/s320/Ainak--3.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 11.0pt;"><br /></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<i><b><span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;">11मार्च</span><span style="font-family: "\22 mangal\22 "; font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;">1929 को जौनपुर के खरौना
गांव में जन्म।</span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<i><b><span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;">31जुलाई 2016 को लखनऊ में आकस्मिक निधन।</span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<i><b><span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>शुरुआती पढ़ाई जौनपुर में करने के बाद
बनारस युनिवर्सिटी से हिन्दी साहित्य में एम0ए0।उत्तर प्रदेश के शिक्षा विभाग में
विभिन्न पदों पर सरकारी नौकरी।पिछले छः दशकों से साहित्य सृजन मे संलग्न।देश की
प्रमुख स्थापित पत्र</span><span style="font-size: 13.5pt;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;">पत्रिकाओं में कहानियों</span><span style="font-family: "\22 mangal\22 "; font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;">नाटकों</span><span style="font-family: "\22 mangal\22 "; font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;">लेखों</span><span style="font-family: "\22 mangal\22 "; font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;">रेडियो नाटकों</span><span style="font-family: "\22 mangal\22 "; font-size: 13.5pt;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;">रूपकों के अलावा प्रचुर
मात्रा में बाल साहित्य का प्रकाशन।आकाशवाणी के इलाहाबाद केन्द्र से नियमित नाटकों
एवं कहानियों का प्रसारण।</span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></span></b></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><b><span style="color: #660000;"><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">बाल कहानियों</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">नाटकों</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">,</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">लेखों की अब तक पचास से अधिक पुस्तकें प्रकाशित।</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">वतन है
हिन्दोस्तां हमारा</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">(भारत
सरकार द्वारा पुरस्कृत)</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अरुण
यह मधुमय देश हमारा</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">”“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">यह
धरती है बलिदान की</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">”“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">जिस
देश में हमने जन्म लिया</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">”“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मेरा
देश जागे</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">”“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अमर
बलिदान</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">”“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मदारी
का खेल</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">”“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मंदिर
का कलश</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">”“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हम
सेवक आपके</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">”“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आंखों
का तारा</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आदि
बाल साहित्य की प्रमुख पुस्तकें। सन 2012 में नेशनल बुक ट्रस्ट,इण्डिया से
प्रकाशित बाल उपन्यास </span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">“</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मौत
के चंगुल में</span><span lang="EN-US" style="mso-bidi-font-family: Mangal;">”</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">
काफी चर्चित।नेशनल बुक ट्रस्ट,इण्डिया</span><span lang="AR-SA"> </span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">से</span><span lang="AR-SA" style="font-family: "mangal"; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">प्रकाशनाधीन<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>बालनाटक संग्रह</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">एक तमाशा ऐसा भी</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt;"> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></b></i></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<i><b><span style="color: #660000;"><span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 13.5pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>इसके
साथ ही शिक्षा विभाग के लिये निर्मित लगभग तीन सौ से अधिक वृत्त चित्रों का लेखन
कार्य।1950 के आस पास शुरू हुआ लेखन एवम सृजन का यह सफ़र 87 वर्ष की उम्र तक
निर्बाध चला।</span><span style="font-family: "\22 mangal\22 "; font-size: 13.5pt;"> </span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></span></b></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal"; font-size: 11.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"><i><b><span style="color: #660000;"> </span></b></i></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com9tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-35313388071770334102017-05-13T23:30:00.000-07:002017-05-13T23:30:17.729-07:00माँ तुझे प्रणाम <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-Uc4_waWhmh0/WRf328BTkYI/AAAAAAAABy4/PvcnjuZpXHkimMEr74_PnUg5l4OSfbFNwCLcB/s1600/Maaaa.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="186" src="https://2.bp.blogspot.com/-Uc4_waWhmh0/WRf328BTkYI/AAAAAAAABy4/PvcnjuZpXHkimMEr74_PnUg5l4OSfbFNwCLcB/s200/Maaaa.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-shCdlh9DyHY/WRf3RuGicEI/AAAAAAAABy0/YFHDvE_8aZQnllqWPsyB1BPSnfoz7OOlACEw/s1600/Ainak--4.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="163" src="https://4.bp.blogspot.com/-shCdlh9DyHY/WRf3RuGicEI/AAAAAAAABy0/YFHDvE_8aZQnllqWPsyB1BPSnfoz7OOlACEw/s200/Ainak--4.JPG" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: Mangal;"><b><span style="color: blue; font-size: large;">माँ तुझे प्रणाम</span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">शत शत नमन कोटि प्रणाम </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">माँ तुझे प्रणाम ।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">जब मैं तेरी कोख में आई </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">तूने स्पर्श से बताया था </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ममता का कोई मोल नहीं </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">तूने ही सिखलाया था ।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">माँ तुझे प्रणाम ।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">थाम के मेरी उंगली तूने </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">इस दुनिया से मिलवाया था </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सूरज चाँद और धरती तारे </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सबके गीत सुनाया था </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">माँ तुझे प्रणाम ।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कदम लडखडाये जो मेरे </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">तूने भी कदम बढाया था </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सही गलत की राह भी </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">तो तूने ही सिखलाया था ।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">माँ तुझे प्रणाम ।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ज्यों ज्यों ही बढ़े चले हम</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ऊंच नीच की आई समझ</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हम सबसे पहले हैं इंसान </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">तूने हो समझाया था ।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">माँ तुझे प्रणाम ।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कभी किसी भी पल में यदि </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कोई मुसीबत हम पे आई </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अडिग बन चट्टान सी तूने </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हर मुश्किल से लड़ना सिखलाया।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">माँ तुझे प्रणाम ।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अर्पण है माँ तुझको हरदम </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">श्रद्धा के शब्द अबोल ये माँ </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">ममता त्याग धैर्य समर्पण </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">माँ तुझसे ही सब पाया है।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">माँ तुझे प्रणाम ।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सारी दुनिया तुझमें समाई </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सच में तेरा मोल नहीं </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><b><span style="color: blue; font-size: large;">तू सबसे अनमोल है माँ <o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">माँ तुझे प्रणाम ।</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">००००</span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span style="color: blue; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पूनम श्रीवास्तव </span><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com12tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-51930033637441950092017-02-02T07:27:00.000-08:002017-02-02T07:28:56.898-08:00टी-पाट<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 20.0pt; line-height: 115%;">टी-पाट</span></b><b><span lang="EN-US" style="font-size: 20.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><b>कहानी-पूनम
श्रीवास्तव </b></span></i><i><span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;"> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;"> </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-ua4Slo58fB8/WJNOsmaDD_I/AAAAAAAABxw/0EheymbzokIIW2Xvg56x8xqsRNlk_L1mwCLcB/s1600/Tea-Pot.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="282" src="https://4.bp.blogspot.com/-ua4Slo58fB8/WJNOsmaDD_I/AAAAAAAABxw/0EheymbzokIIW2Xvg56x8xqsRNlk_L1mwCLcB/s320/Tea-Pot.jpg" width="320" /></a></div>
<b><span style="color: #660000;"> </span></b><span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">छनाक
की तेज आवाज हुयी और उज्ज्वला कुछ लिखते लिखते चौंक पड़ी</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">।फिर बोली क्या हुआ?क्या टूटा ?अन्दर
से डरी सहमी सी आवाज आई,“जी मेम साब वो-वो कहते</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">कहते वो चुप हो गयी।उज्ज्वला ने कहा</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">—“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">रुक आती हूं।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">और वो कलम डायरी बन्द करके उठ पड़ी।रसोई
की तरफ़ जाते</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">जाते वह बड़बड़ाती भी रही</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">—“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">ओ हो तू तो रोज ही कुछ न कुछ तोड़ती
फ़ोड़ती रहती है। आज क्या हो गया</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?”<o:p></o:p></span></b></span><br />
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">रसोई में पहुंचने पर सिंक पर नजर जाते ही जैसे उसकी जान अटक
गयी।उसका नया टी</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">पाट सिंक में कई टुकड़ों
में बिखरा पड़ा था।कमली एक कोने में डरी हुयी खड़ी थी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">अरे ये क्या कमली तूने मेरा नया टी</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">पाट तोड़ डाला</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?”</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">उज्ज्वला चीखती हुयी बोली।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">तुझको कितनी बार समझाया है कि संभल
कर काम किया कर।लेकिन तू पता नहीं किस दुनिया में खोयी रहती है।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">जी मेम साहब</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">गलती हो गयी।पता नहीं कैसे हाथ से फ़िसल कर टूट गया।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">कमली बड़े मायूस अंदाज में बोली।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">तू नहीं जानती कमली आज तूने क्या तोड़
डाला।टी</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">पाट नहीं तूने आज मुझसे मेरा बहुत कुछ
छीन लिया।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">–</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">यह केवल टी</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">पाट ही नहीं मेरी मां की दी हुयी अन्तिम
निशानी थी।बिस्तर पर पड़ी मां ने कहा था कि</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, “</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">जब तुझे मेरी याद आये तो तू उसमें चाय
बना कर पीना मुझे लगेगा कि तू अपनी मां के हाथ की बनी हुयी चाय पी रही है।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">उज्ज्वला उसी रौ में बोलती जा रही थी।तू नहीं जानती कमली</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">,“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">मैंने इसे इतने वर्षों से संभाल कर
रखा था।जब मां की बहुत याद आती थी तो उसी में चाय पीती थी। और मुझे ऐसा महसूस होता
था कि मां मुझे अपने हाथों से चाय पिला रही हैं।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">कमली बोली</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">, “</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">माफ़ कर दीजिये मेम साहब सच में बहुत
बड़ी गलती हो गयी।मैं तो इसकी भरपायी भी किसी तरह नहीं कर सकती।मैं जा रही हूं मेम साहब
मुझे माफ़ कर दीजिये।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">उज्ज्वला कुछ नहीं बोली।टूटे हुये कांच के टुकड़ों को बस देखती
रही।उसकी आंखों से झर</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">झर आंसू बह रहे थे।कमली
यह दृश्य देख न पाई और सिसकते हुये निकल गयी।मां की यादों में डूबी हुयी उज्ज्वला ने
ध्यान नहीं दिया।उसकी तंद्रा तो तब टूटी जब उसके पति प्रकाश ने उसे आवाज लगायी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">वह</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">और आवाजें लगाते इसके पहले ही उज्ज्वला
रसोईघर से अपने आंसू पोंछते हुये</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">झट से
कमरे में आ गयी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">अरे क्या हुआ</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">ये क्या हुलिया बना रखा है</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">बैठो</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">बैठो बताओ क्या बात है।प्रकाश उसे सहारा
देकर पास पड़ी कुर्सी पर बैठाता हुआ बोला।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">उज्ज्वला को मौन देख कर उसी ने बात
को आगे बढ़ाया</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">—“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">अच्छा</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">अच्छा याद आया</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">सुबह किसी बात को लेकर बहस हुयी थी
न। शायद इसी से दुखी हो। अरे यार मियां</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">बीबी के बीच ये तो बहस होती ही रहती है।बहस न हो तो समस्या का हल कैसे निकलेगा।मैं
तो भूल ही गया था और तुम अभी तक उसी बात को लेकर बैठी हो।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">उज्ज्वला ने धीरे से अपनी गर्दन ना में हिलायी।प्रकाश बोले</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">—“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">अच्छा तो कोई दर्द भरा गीत लिख रही
हो जिससे तुम्हारे खुद के आंसू छलक आए।हां यही बात होगी</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">—</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">पक्का।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">नहीं भाई</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> –</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">ऐसा कुछ भी नहीं है।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">उज्ज्वला और भी रुआंसी होकर बोली।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">तो फ़िर बात क्या है</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">क्या हो गया</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?”</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">और अचानक से जैसे उन्हें कुछ याद आया
और वो मुस्कुराते हुये बोल पड़े</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">,“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">अरे सबसे बड़ी बात तो मैं भूल ही गया।लगता है आज मां की बहुत
याद आ रही है। हाँ अब तो यही बात लग रही है
मुझे।बिल्कुल पक्की बात।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">मां का नाम सुनते ही उज्ज्वला फ़िर रोने लगी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">अरे</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">रे फ़िर शुरू हो गयी।अच्छा चलो एक काम जो सबसे पहले करना चाहिये वो करता हूं।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">”</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">प्रकाश ने उज्ज्वला के आंसू पोंछते
हुये कहा।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">क्या</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?”</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">उज्ज्वला बोली।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">अरे भाई तुम भी बड़ी अजीब हो।अरे जब
मां बहुत याद आती है तो सबसे पहले तुम क्या करती हो</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">बोलो</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">पर उज्ज्वला
ने कोई जवाब नहीं दिया।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">अरे भूल गयी</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">—</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">तुम्हारी मां के दिये हुये टी</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">पाट में गरमागरम चाय।जिसमें चाय पीते
ही तुम्हें बहुत सकून मिलता है।चलो मैं ही आज उसमें चाय बना कर लाता हूं।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">” </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">प्रकाश भरसक माहौल को सामान्य बनाने
की कोशिश करता हुआ बोला। </span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">उज्ज्वला
से कुछ बोला न गया।वह प्रकाश के कन्धों से लग कर सिसक पड़ी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">देखो मैं दो मिनट में चाय लेकर आता
हूं।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">” </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">प्रकाश ने उसे फ़िर समझाया।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">उज्ज्वला
बड़े ही दुखी मन से धीरे से बोली</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">,-“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">अब मां के दिये टी</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">पाट में मैं कभी चाय नहीं पी पाऊंगी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">”<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">क्यों</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?</span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">ऐसा क्यों भला</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">?”- </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">प्रकाश आश्चर्य चकित होकर बोला।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">
<o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“आजा
माँ की अंतिम निशानी नहीं रही।वो कमली के हाथों छिटककर टूट गयी।”कहते कहते
उज्ज्वला फिर सिसकने लगी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“ओह
तो ये बात है” –प्रकाश भी थोडा दुखी मन से बोला।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> पूरे कमरे में थोड़ी देर तक एक अजीब सी चुप्पी
बनी रही।ऐसा लग रहा था आवाज दोनों के गले में फंस कर कहीं अटक सी गयी हो।फिर
प्रकाश ने खुद ही पहल की बोलने की और </span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">उज्ज्वला
को समझाने लगा।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“देखो
उज्ज्वला ---ये सच है कि माँ की दी हुई निशानी बहुत ही अमूल्य होती है—उसका कोई मोल
नहीं –और न ही अब दोबारा वो मिल सकती है । मैं जानता हूँ की किसी अमूल्य चीज के
खोने का मतलब क्या होता है?और वो भी माँ की दी हुयी –ये भी जानता हूँ की तुम्हें
इस बात का बहुत दुःख है---इस बात का दुःख मुझे भी कम नहीं।पर इसकी कोई भरपाई भी तो नहीं हो सकती ।तुम जरा ये भी
तो सोचो की इस दुनिया में जब किसी का भी अस्तित्व नहीं रह पाता। इस दुनिया में कुछ
भी अजर अमर नहीं है – हम सभी को एक न एक दिन जाना है तो फिर ये तो इन्सान के
द्वारा बनायीं गयी चीज थी --- वो भी तो नश्वर ही थी।”</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> उज्ज्वल कुछ न बोल कर बस उसका चेहरा देखे जा
रही थी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“उज्ज्वला
तुम इस बात को दिल से न लगा लो की माँ की
दी हुयी निशानी नहीं रही।माँ तो तुम्हारी यादों में –तुम्हारी सांसों में बसी ही
हैं ।जब भी तुम ऑंखें बंद करके उन्हें याद करोगी –वो हर वक्त तुम्हें अपने पास
दिखाई देंगी।तो जब माँ हर वक्त तुम्हारे
साथ हैं तो टी-पाट के न रहने की बात से मन को दुखी मत करो।अब चलो हम कल ही बाजार
जा कर माँ के ही नाम से नया टी-पाट ले कर आयेंगे और उसी में चाय भी पीयेंगे।चलो
डार्लिंग अब जरा धीरे से मुस्कुरा दो।” और उज्ज्वला भी धीरे से मुस्कुरा दी ।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> अगले दिन अचनक सबेरे-सबेरे दरवाजे की
घंटी बजी।उज्ज्वला ने घडी देखा तो आठ बजा रहे थे ।वो हडबडा कर उठी –ओह आज बड़ी देर तक सोई –कहते
हुए वो दरवाजे की तरफा बढ़ी।जैसे ही उसने दरवाजा खोला सामने कमली हाथो में कोई बड़ा
सा पैकेट लिए खड़ी थी ।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“अरे
कमली तुम,आओ अन्दर आओ।”मैंने तो सोचा था की मेरे इतना डांटने पर तुम काम तो छोड़ ही
दोगी।”</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">कमली
बोली,“अरे में साहब ऐसा क्या कह दिया आपने?”और आगे बढ़ कर वो पैकेट उज्ज्ज्वला को
पकड़ा दिया ।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“ये
क्या ?”उज्ज्वला ने पूछा।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “मेम साहब जी—हम लोग भी जी जान से मेहनत करते हैं।दो
पैसे कमाने के लिए ही तो।जिससे घर का गुजारा हो सके ।हमारे भी बच्चे पढ़ लिख कर आप
लोगों की तरह इन्सान बन जाएँ।लेकिन मेम साहब हम लोग किसी के थोड़े किये को बहुत
मानते हैं ।पर आप लोगों ने तो बहुत कुछ किया मेरे लिए।आपका इतना सामान टूटा मुझसे
पर आपने कभी कुछ नहीं कहा।कल मालकिन का दिया हुआ टी-पाट मुझसे टूट गया।वो आपकी माँ
की याद थी।---आपने फिर भी मुझे ज्यादा नहीं डाटा ।मेम साहब हम भी इंसान हैं।और
इंसान की पहचान भी बखत करा ही देता है।”कहते –कहते कमली रोने लगी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“अरे-अरे
कमली बहुत हो गया –बहुत रो चुकी अब चुप हो जाओ ।”</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> आंसू
पोंछते हुए कमली बोली-“मेम साहब यहाँ से घर जाने पर मेरा भी मन नहीं लगा।बार-बार
आपका रोता हुआ चेहरा और टी-पाट आँखों के आगे नाचता रहा।फिर मैं उठ गयी मन में
सोचते हुए कि ये अच्छा नहीं हुआ।मैंने कुछ पैसे इकट्ठे किये थे।उन्हें लेकर बाजार
गयी और फिर जो अच्छा लगा पैकेट में बंधवा लिया।कहते हुए वह थोडा रुकी। </span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> तब तक उज्ज्वला बोल पड़ी—“अरे हाँ ये तुमने मुझे
काहे का पैकेट दिया है और किस लिए दिया ?जबकि न तो आज मेरा या उनका जन्मदिन है।न
ही कोई और कारण । तू बता तो इसमें है क्या?”</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “अच्छा
रुक –मैं ही खोलती हूँ।”यह कहते हुए कुर्सी पर बैठ कर वो धीरे-धीरे पैकेट खोलने
लगी।फिर अचानक ही ख़ुशी से बोली—“अरे नया टी-पाट ?” कहते हुए उसकी आँखों से
आंसू निकल रहे थे। </span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “जी मेम साहब –मेरे पास जो थोडा बहुत पैसा था
उसी से जो बन पड़ा खरीद लाई।वैसे तो आपका बहुत सा सामान मुझसे टूटा पर माँ का दिया
हुआ टी-पाट टूटना मुझे अन्दर से दुखी कर गया।मेम साहब ---बहुत ज्यादा महंगा तो नहीं है –पर
देखने में यही सबसे अच्छा लगा था सो—”</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“बस
कमली बस तू मुझे और शर्मिंदा मत कर ” –उज्ज्वला उसे रोकते हुए बोली।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“जानती
है आज ही हम दोनों टी-पाट खरीदने के लिए बाहर जाने वाले थे।पर बहुत अच्छा किया जो
तू इसे ले आई।थैंक्यू कमली।“</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“अच्छा
मेम साहब आपको यह अच्छा लगा मेरे दिल को सुकून मिल गया है । और कोई भूल चूक हो गयी हो तो माफ़ करियेगा।चलती हूँ मेम साहब ।”यह
कह कर कमली वापस जाने के लिए पलटी तभी
उज्ज्वला ने आगे बढ़ कर उसका हाथ थाम लिया।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“अरे
कमली तू जा कहाँ रही है?”</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“मेम
साहब कोई दूसरा कम देख लूंगी।“</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“अच्छा--
”मुस्कुराते हुए उज्ज्वला बोली –“तो तुम्हारी ये मालकिन इतनी बुरी हो गयी है कि तुम
अब यहाँ काम तक नहीं करना चाहती ?”</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“अरे
नहीं मेमसाहब आप तो बहुत अच्छी हो और साहब जी भी ---बस मैं तो ऐसे ही-- ”कह कर वो
चुप हो गयी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“तू
कहीं नहीं जाने वाली कमली।तेरे साथ मैं अपना सुख-दुःख भी बाँट लेती थी।कुछ कह कर
अपना मन हल्का कर लेती थी । फिर भी तू जाने की बातें कर रही है।क्या मुझसे नाराज
है?”</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> तभी अन्दर से आवाज आई—“अरे ये कौन कहाँ
जा रहा
है?कौन नाराज है जरा मैं भी सुनूँ ?”हँसते हुए प्रकाश ने कमरे में कदम रखा।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “देखिये न ये कमली जाने—“</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“अरे
मैं समझ गया –समझ गया ---और कमली कोई कहीं नहीं जा रहा है।चलो भाई फ़टाफ़ट गरम चाय
नए टी-पाट में पीयेंगे।तू अन्दर जा करा अपना काम कर गरमागरम चाय—।” </span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“साहब
आपने मुझे माफ़ कर दिया ----सचमुच आप लोग बहुत अच्छे हैं।भगवान सारी खुशियाँ आप दोनों को दें।कह कर वो चाय बनाने के लिए
जाने लगी ।तभी प्रकाश ने आवाज दी—“कमली—।” </span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“जी
साहब –कमली अन्दर जाते जाते फिर पलट गयी –उसका चेहरा फिर पीला पड़ गया।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">प्रकाश
हँसे—“अरे भाई मैं तुम्हें डाट नहीं रहा हूँ मैं तो ये कह रहा की ---वो अब
नाटकीयता के मूड में आ गए थे ।हाँ तो मैं ये कह रहा था की---”</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">“अरे
भाई क्या कर रहे हैं आप ? वो बेचारी सहमी
खड़ी है।आप क्या कहना चाहते हैं उससे?”</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “ओहो –तुम भी परेशान हो गयीं –मैं तो दोनों
का मूड ठीक करने की कोशिश कर रहा था ।“प्रकाश ठहाका लगा कर बोला।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “चलिए अब ठीक।अच्छा तो कमली आज से तुम्हारी
तनख्वाह में सौ रुपये की बढ़ोतरी की जा रही है।देखो कुछ कहना मत।हम लोगों को भी तुम
जैसे अच्छे लोगों की जरुरत होती है।इंसानियत का यही तकाजा है।”</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> “चलो लेक्चरबाजी ख़तम अब हो जाये गरमागरम चाय नए नए टी-पाट में।”क्यों
मैडम प्रकाश ने कहा।तो उज्ज्वला भी खिलखिला पड़ी और कमली हँसते हुए अन्दर की ओर भागी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><b><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> ०००</span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></b></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="color: #660000;"><b>पूनम
श्रीवास्तव </b></span></span><span lang="EN-US" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com11tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-29937885864910784932016-06-30T09:07:00.000-07:002016-06-30T09:07:15.014-07:00बरसो बदरवा<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-sFGOyfvt_pg/V3VDPFLfN0I/AAAAAAAABto/lgGOvESlmrspTZOpmG98CBZJvzPkDQK2QCLcB/s1600/Badal.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="131" src="https://4.bp.blogspot.com/-sFGOyfvt_pg/V3VDPFLfN0I/AAAAAAAABto/lgGOvESlmrspTZOpmG98CBZJvzPkDQK2QCLcB/s320/Badal.jpg" width="320" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">घनन घनन अब बरसो बदरवा</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">धरती का हियरा तड़पत है</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">खेतिहर की अंखियां हरदम</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अंसुअन से अब भीगत हैं।</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">राह निहारे पंख पसारे</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पाखी एकटक देखत हैं</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">अब बरसोगे तब बरसोगे</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">मन में आस लगावत हैं।</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">बिन पानी सब सूना सूना</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">जीव सभी अब भटकत हैं</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">दिखे पानी की एक बूंद</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सब पूरी जान लगावत हैं।</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">बड़ी बेर भई बादल राजा</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सावन सब कहां निहारत हैं</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">नैनन में अंसुअन भर भर के</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">सब अपनहि देह भिगोवत हैं।</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">0000</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पूनम श्रीवास्तव</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-26233276123039599962016-06-23T09:20:00.001-07:002016-06-23T09:20:21.637-07:00बेचारा<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-1EYpX8OLnwI/V2wLMklzm4I/AAAAAAAABtY/kP-JnqSfHVYqXIr-JzRi-DwxcD_o4O--ACLcB/s1600/Bechara.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="190" src="https://1.bp.blogspot.com/-1EYpX8OLnwI/V2wLMklzm4I/AAAAAAAABtY/kP-JnqSfHVYqXIr-JzRi-DwxcD_o4O--ACLcB/s200/Bechara.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="color: #660000; font-size: large;">वो अनाथ हो गया था जब उसकी
उम्र आठ साल की थी।सर पर से मां-बाप दोनों का साया उठ गया।बिखर गया था उसका बचपन
और वो रह गया था अकेला इस पूरी दुनिया की भीड़ में।<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> वो था बहुत ही गरीब परिवार का।किसी ने भी आगे
बढ़ कर उसका हाथ नहीं थामा।किसी ने उसके आंसू नहीं पोंछे।पर जब लोग उस मासूम को
देखते तो सबके मुंह से बस एक आह सी निकलती</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">—“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अब
क्या करेगा ये बेचारा?</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">क्या
किस्मत लेकर पैदा हुआ बेचारा? कैसे ज़िन्दगी पार करेगा?हाय! अनाथ हो गया बेचारा।”
उसका नाम ही बेचारा पड़ गया था।बस हर वक्त जब वह अपनी झोपड़ी से बाहर निकलता उसके
कानों में वही आवाज़ें गूँजती।सुनने को मिलती जिसे सुनते-सुनते उसका मन परेशान हो उ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ठता</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">। <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> उस
पर ईश्वर ने एक कृपा की थी।वो दृढ़ निश्चयी था। मज़बूत इरादों वाला।</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">मां</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–बाप
को गुज़रे छ: महीने हो गये थे।धीरे धीरे वह भी अपने को समझाने लगा था।जब वो सोता तो
उसे सपने </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">में मां</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> का कहा वाक्य कानों मे सुनायी देता-“बेटा जिसका
दुनिया मे कोई नही होता उसका भगवान साथ देता है।”बस यही पंक्ति</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यां</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">
उसके मस्तिष्क मे घर कर गयी थीं।वह ईश्वर के सामने बैठ रोज़ हाथ जोड़ता और कहता-“हे
भगवान मुझे इतनी शक्ति दे दो कि </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">मैं</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> कुछ कर स</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कूं</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> और अपने साथ साथ औरों का
भला कर स</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">कूं</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">।ईश्वर ने उसकी बात सुन ली।अब लड़के ने मन मे निश्चय
किया उसे कुछ करना है कुछ बनना है।<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> कच्ची उम्र,भारी काम तो वह कर न</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">हीं</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">
सकता था।पढा लिखा भी </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">नहीं</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> था। सो उसने हल्के काम करने शुरु किये। साहब लोगों
की गाडि</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यां</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> साफ़ करता,जूते </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">पा</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">लिश
करता,साग सब्जी ला देता था।बदले </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">में</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> उसे भरपेट खाना व पगार मिल जाती थी।जितनी भी थी वह
उससे सन्तुष्ट था।दस बरस बीत गये थे।अब वह जवान हो चला था</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">। अ</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ब
उसका काम पहले जैसा न</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">हीं</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> था बल्कि और बडे बडे काम करने लगा था व</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ह</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">।<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> वह लकडि</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">यां</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">
काटता उनके गठ्ठर बनाता और </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">उन्हें</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> शहर बेचने ले जाता।माल ट्रकों पर लदवाता और </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">उन्हें</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> सही जगह भेजता था।वह काम के प्रति
पूर्ण रूप से निष्ठावान था। उसके काम से कभी किसी को कोई शिकायत न</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">हीं</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">
रहती थी। सभी लोग उसके काम से खुश रहते थे। <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">एक दिन कि बात है </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">जब</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> वह
लकड़ियों के गठ्ठर बना रहा था तो उसकी नज़र दूर पे</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ड़</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> के
पास बैठे एक ल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ड़</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">के पर प</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ड़ी</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">।जो बमुश्किल 7-8 साल का था।वह उस ल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ड़</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">के
के पास गया प्यार से सिर सहलाते हुए पूछा-“क्या भूख लगी है?”उस ल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ड़</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">के
ने </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">हां</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> में सिर हिलाया।तो वह ल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ड़</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">का
अपना काम छो</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ड़</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> कर पास की दुकान से दही जलेबी व ब्रेड ले आया और उस बच्चे
से बोला-‘लो खाओ”।बच्चा भूखा तो था ही।किसी का प्यार पाकर उसकी आ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">खों</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> से
झर झर आंसू बहने लगे।लडके ने कहा-“रो मत, पहले खा लो।” फ़िर ल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ड़</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">का
झट्पट खाने क सामान चट कर गया। तुम कहां रहते हो?ल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ड़</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">के
ने ना मे गर्दन हिलाई।तब वह ल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">ड़</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">का उस बच्चे को लेकर अपने घर आ गया।और बच्चे से
बोला-“चलो आराम कर लो तुम्।तब तक </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">मैं</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> अपना अधूरा काम पूरा कर के आता </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">हूं</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> ।” <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">सुबह जब वह सो कर उठा तो उसे बहुत ही अच्छा लग रहा था।उस समय वह लडका अपने और
बच्चे के लिये चाय बना रहा था।तब बच्चे ने कहा-</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">भैया
मै भी आपके साथ काम पर चलूंगा।</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">’</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> थोड़ी देर सोचने के बाद लड़के ने पूछा-</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">तुम्हारा
नाम क्या है?</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">बच्चे ने कह-</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">रवि</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">।और
उसने फ़िर उस लड़के कि तरफ़ देखा और पूछा-</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> भैया आपका नाम क्या है?</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> लड़के
ने कहा कि कुछ भी कह लो।मुझे तो बेचारा नाम इसलिये याद है क्योंकि बचपन में अपने लिये
सिर्फ़ यही नाम मैंने सुना है।और फ़िर हंस पड़ा। अच्छा चलो चलते हैं काम पर ।फ़िर रवि
को साथ लेकर वह माल ढोने की जगह गया।फ़िर उसने रवि से कहा तू चुपचाप यहीं बैठा रह।कहीं
जाने की ज़रूरत नहीं है।काम खत्म होते ही साथ मे घर चलेंगे।थक-हार कर दोनों घर
लौटे, थोड़ा चाय पानी किया फ़िर ज़मीन पर चटाई बिछा कर लेट गये।रवि तो सो गया लेकिन लड़के
को रात भर नींद नही आयी। </span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">वो कुछ सोच रहा था।फ़िर उसने रवि की तरफ़ देखा।रवि को देखते देखते उसके मन में
अपने बचपन के दिन याद आ गये।बचपन में जो गरीबी देखी थी उसने उसे याद कर ही वह सिहर
उठा।अनाज के एक एक दाने को वो लोग मोहताज रहते थे।ईश्वर किसी को वैसे दिन न
दिखलाए।उसकी आंखों में आंसू झिलमिला उठे।उसने अपने मन में निश्चय किया कि वह रवि
जैसे और बच्चों को अपने साथ रखेगा।ताकि कोई उन्हें बेचारा न कह सके।ऐसे किसी बच्चे
को कोई अनाथ न कह सके।तब उसकी आंखों में दृढ़ निश्चय और संतोष का भाव दिखायी
पड़ा।फ़िर वह भी चैन की नींद सो गया।</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> सबेरे उठते ही बड़े उत्साह से उसने रवि से
कहा</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">—“रवि,आज से हम अपने साथ उन
बच्चों को रखने की कोशिश करेंगे जिनका इस दुनिया में कोई नहीं है।“<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="color: #660000; font-size: large;">“बात तो सही है भैया
आपकी---पर इतने सारे बच्चों को खान खिलाने के लिये पैसा कहां से आयेगा हमारे पास?”
रवि ने उत्सुकता से पूछा।<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="color: #660000; font-size: large;">लड़का रवि की बात सुन कर हंस
पड़ा—“अरे पगले,किसी को कोई थोड़े ही खिलाता है।वह तो भगवान हैं जो सबके नाम का अन्न
बनाते हैं।” कहने को तो वह कह गया।पर उसने अपने मन में सोचा कल से मैं और कड़ी
मेहनत करूंग तभी अपने घर आये सभी बच्चों के चेहरों पर खुशी ला सकूंगा।<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><span style="color: #660000; font-size: large;"> अगले दिन सुबह उसने जल्दी से उठकर उसने जल्दी
से चाय पिया और रवि को भी देकर काम पर चला गया।वह मेहनत और सिर्फ़ मेहनत करना चाहता
था ताकि अन्य बच्चों का भविष्य भी संवारा जा सके।<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">धीरे धीरे उसके यहां बच्चों की संख्या बढ़ती गयी।बच्चे भी अपने भइया के अनुरूप
ही छोटे छोटे काम करके उसकी मदद कर देते थेऍहल पड़ा था अब आहिस्ता आहिस्ता उनकी
खुशियों का संसारअर बच्चे का चेहरा वहां खुशी से चमकता रहता था।पर उन बच्चों की ये
खुशी भी ज्यादा दिन तक नहीं चल सकी।</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> एक दिन वह लड़का कुछ सामान ट्रक में लदवाकर सड़क
के उस पार जा रहा था कि तभी तेजी से भागती गुयी एक कार ने उसे टक्कर मार दी। और वो
वहीं पर लहूलुहान हो कर गिर पड़ा।उसके सर में गम्भीर चोट आई थी। वह वहीं तड़प कर
हमेशा के लिये शान्त हो गया। आस-पास लोगों की भीड़ इकट्ठी हो गयी।उस भीड़ में कुछ
उसे जानने वाले भी थे।किसी ने चिल्लाकर कहा</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">—“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">अरे
ये तो वही बेचारा है।</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> तभी वहां पर उसके साथ रहने वाले बच्चे भी आ
गये ।शायद किसी ने उन्हें भी खबर कर दी थी।उसके लिये लोगों के मुंह से </span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">बेचारा</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">
शब्द सुनकर सारे बच्चे चीख पड़े---</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">मत कहो उन्हें बेचारा---वो बेचारे
नहीं हमारे भगवान थे।उन्हीं की बदौलत आज हम कुछ करने लायक हो गये।---वो तो सभी के
आदर्श थे।महान थे। हम सभी न बेचारे हैं न ही अनाथ।</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> उन सभी बच्चों की आंखें नम हो आईं थीं।</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">उन सभी बच्चों ने मिलकर
अपने बड़े भैया का अन्तिम संस्कार किया।और उनके घर के सामने उनकी मूर्ति स्थापित कर
उन्हीं के आदर्शों पर चलने लगे।</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> 0000</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000; font-size: large;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">पूनम श्रीवास्तव</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal;"><span style="color: #660000; font-size: large;"> </span></span><span lang="EN-US" style="color: blue; font-family: Mangal; font-weight: bold;"><o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-1892726171802204462016-06-19T06:49:00.001-07:002016-06-19T06:49:02.547-07:00पिता हो गये मां<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पितृ दिवस पर आप सभी को हार्दिक शुभकामनाएं। आज में आपको पढ़वा रही हूं प्रदीप सौरभ की एक बहुत भावनात्मक कविता।</span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<b><a href="https://4.bp.blogspot.com/-e6c-k3GP8UU/V2ageLHCywI/AAAAAAAABs8/kQoy-WMJc_srgSQvKuUPoahWppVI65BtQCLcB/s1600/Bujurg.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://4.bp.blogspot.com/-e6c-k3GP8UU/V2ageLHCywI/AAAAAAAABs8/kQoy-WMJc_srgSQvKuUPoahWppVI65BtQCLcB/s200/Bujurg.jpg" width="146" /></a></b></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal;"><span style="font-size: large;">पिता हो गये मां</span></span></b><b><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></b></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता दहा्ड़ते</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">मेरा विद्रोह कांप
जाता</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">मां शेरनी की तरह
गुत्थमगुत्था करती</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">बच्चों को बचाती</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">दुलराती</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पुचकारती</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">मां की मृत्यु के बाद</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता मां हो गये।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता मर गये और मां ने नया अवतार ले लिया</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">सौ साल पार कर
चुकने के बाद भी</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">वे खड़े रहते</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">अड़े रहते</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">वाकर पर चलते</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">फ़ुदक फ़ुदक</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">सहारे पर उन्हें
गुस्सा आता</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">वे लाचारगी से
डरते।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">कभी-कभी अपने विद्रोह पर खिसियाता मैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">क्षमाप्रार्थी के
तौर पर प्रस्तुत होता</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता बस मुस्कुरा
देते</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">अश्रुधारा बह उठती</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता मां की तरह
सहलाते।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">फ़िर एक दिन वे मां
के पास चले गये</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">उनके अनगिनत पुत्र
पैदा हो गये</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">कंधा देने की बारी
की प्रतीक्षा ही करता रहा मैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">और वे मिट्टी में
समा गये।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">अक्सर स्मृतियों
के झोंके आते</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">गाहे-बगाहे
रात-रात सोने न देते</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">विद्रोह और
पितृत्व की मुठभेड़ में </span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पितृत्व बार बार
जीतता</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">निरर्थक विद्रोह
भ्रम है और पितृत्व सत्य।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता मैं भी बना</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">दो बेटियों का</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता क्या होते
हैं तब यह मैंने जाना।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता बरगद होते
हैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता पहाड़ होते
हैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता नदी होते हैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता झरने होते
हैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता जंगल होते
हैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता मंगल होते
हैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता कलरव होते
हैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता किलकारी होते
हैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता धूप और छांव
होते हैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता बारिश में छत
होते हैं</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">पिता दहाड़ते हैं
तो शेर होते हैं।</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<i><span style="color: blue;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal;">000</span><span lang="EN-US"><o:p></o:p></span></span></i></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="color: blue;">प्रदीप सौरभ</span></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="color: blue;">:</span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-7Nai7aUg-7s/V2ag4fWBMSI/AAAAAAAABtE/9LvrBeZtevk4uo012dF0jaI4hWMfC6rKwCLcB/s1600/Psaurabh.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://2.bp.blogspot.com/-7Nai7aUg-7s/V2ag4fWBMSI/AAAAAAAABtE/9LvrBeZtevk4uo012dF0jaI4hWMfC6rKwCLcB/s200/Psaurabh.jpg" width="168" /></a></div>
<span lang="EN-US" style="font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span><br />
<div class="MsoNormal">
<span style="color: #660000;"><i><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 11pt;">हिन्दी के चर्चित
कवि,पत्रकार और लेखक। <b>मुन्नी मोबाइल</b> उपन्यास काफ़ी चर्चित।</span><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; font-size: 11pt;">“तीसरी ताली”,” “देश भीतर देश” तथा “और बस तितली”
उपन्यासों के साथ </span><span class="apple-style-span"><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 11pt;">2014 में नेशनल बुक ट्रस्ट से विज्ञापन
और इलेक्ट्रानिक माधयमों पर केन्द्रित पुस्तक
</span></b></span><span class="apple-style-span"><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 11pt;">“</span></b></span><span class="apple-style-span"><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 11pt;">भारत में विज्ञापन</span></b></span><span class="apple-style-span"><b><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 11pt;">”</span></b></span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 11pt;">।कानपुर में </span><span lang="HI" style="font-size: 11pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 11pt;">जन्म।परन्तु साहित्यिक यात्रा की शुरुआत इलाहाबाद से। कलम के साथ ही कैमरे की
नजर से भी देश दुनिया को अक्सर देखते हैं।पिछले </span><span lang="EN-US" style="font-size: 11pt;">35</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 11pt;"> सालों में कलम और कैमरे की यही जुगलबन्दी उन्हें खास बनाती
है।गुजरात दंगों की बेबाक रिपोर्टिंग के लिये पुरस्कृत। लेखन के साथ ही कई
धारावाहिकों के मीडिया सलाहकार।</span></i><span lang="EN-US" style="font-family: Mangal; font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-61594709591851564212016-06-12T00:04:00.000-07:002016-06-12T00:04:04.771-07:00खोज<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-EezE0dJjBVw/V10JDoKYaPI/AAAAAAAABss/EQzDFx8_YSEJXRJVi1obDr8uLEjo3NY6gCLcB/s1600/Gomti%2Bkinare.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://1.bp.blogspot.com/-EezE0dJjBVw/V10JDoKYaPI/AAAAAAAABss/EQzDFx8_YSEJXRJVi1obDr8uLEjo3NY6gCLcB/s320/Gomti%2Bkinare.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">जिसे तुम खोज रहे हो<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">वो मिला नहीं<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">अब तक शायद<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">वक्त आगे निकल गया<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">और फ़िर तुम पीछे रह गये<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">तुम वक्त का इन्तजार <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">कर रहे थे <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">पर वक्त किसी का <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">इन्तजार नहीं करता<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">वो निरन्तर हर पल<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">आगे ही आगे चलता<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">रहता है।<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">लाख वक्त को पकड़ने<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">की कोशिश कर लें<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">पर वो तो यूं फ़िसल जाता है<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">हथेली से ज्यूं<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">बंद मुट्ठी से रेत।<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">000<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-US" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Mangal; mso-bidi-font-family: "Akshar Unicode";">पूनम श्रीवास्तव<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-84261476369263676572016-05-29T09:09:00.000-07:002016-05-29T09:09:03.668-07:00जिन्दगी<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-4ZlxEjqMEjc/V0sTktsba0I/AAAAAAAABsc/BAcYIKM3hpsExVpWHbvmwuUbt4V2KXPkACLcB/s1600/Jindagi-2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="150" src="https://1.bp.blogspot.com/-4ZlxEjqMEjc/V0sTktsba0I/AAAAAAAABsc/BAcYIKM3hpsExVpWHbvmwuUbt4V2KXPkACLcB/s200/Jindagi-2.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">जिन्दगी इक बोझ सी </span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">लगने लगती है जब</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">जिन्दगी का रुख अपनी</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">तरफ़ नहीं होता</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">व्यर्थ और निरर्थक</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पर तभी अचानक से </span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">रुख पलट जाता है</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">खुशियों के कुछ</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">संकेतों से</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और फ़िर</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">हम जिन्दगी से</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">प्रेम करने लगते हैं </span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">और चल पड़ती है</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">जिन्दगी </span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">खुशियों का निमन्त्रण पाकर</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">आगे मंजिल की तरफ़</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">एक अन्तहीन यात्रा पर</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">उल्लास से भरी।</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> 000</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><i><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">पूनम श्रीवास्तव</span></i></b><b><i><span style="color: blue; font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></i></b></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com9tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-75903678505947547592016-05-25T10:03:00.001-07:002016-05-25T10:03:43.518-07:00गीत<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-8saCXc7VuCQ/V0XagmWY06I/AAAAAAAABsM/pn6GWsbGrgAkrw6d6JUVC_kbKD29i8AagCKgB/s1600/Geet.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="149" src="https://3.bp.blogspot.com/-8saCXc7VuCQ/V0XagmWY06I/AAAAAAAABsM/pn6GWsbGrgAkrw6d6JUVC_kbKD29i8AagCKgB/s200/Geet.jpg" width="200" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">खिल रही कली कली<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">महक रही गली गली<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">चमन भी है खिला खिला<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">फ़िजा भी है महक रही।<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;"><br /></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">दिल से दिल को जोड़ दो<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">सुरीली तान छेड़ दो<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">प्रेम से गले मिलो<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">हर जुबां ये कह रही।<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;"><br /></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">कौन जाने कल कहां<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">हम यहां और तुम वहां<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">पल को इस समेट लो<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">वक्त मिलेगा फ़िर कहां।<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;"><br /></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">मिलेगी सबको मंजिलें<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">नया बनेगा आशियां<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">कदम कदम से मिल रहे<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">कारवां भी चल पड़ा।<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">000<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="EN-US" style="color: #006600; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI;">पूनम श्रीवास्तव</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<o:p></o:p></div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-74063219751222365352016-05-16T11:16:00.001-07:002016-05-16T11:16:23.182-07:00गज़ल<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://2.bp.blogspot.com/-1EOLYY2yAjs/VzoOKTjnLpI/AAAAAAAABr8/mhNfinTqKhMiNEtAKzbS6EaYAkBwC15EQCLcB/s1600/Aa%2Bmusafir.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="150" src="https://2.bp.blogspot.com/-1EOLYY2yAjs/VzoOKTjnLpI/AAAAAAAABr8/mhNfinTqKhMiNEtAKzbS6EaYAkBwC15EQCLcB/s200/Aa%2Bmusafir.jpg" width="200" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">कलम चल रही जरा
धीरे धीरे</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">भाव बन रहे मगर
धीरे धीरे।</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;"><span style="color: red;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">उम्मीदों की जिद
कायम है अब भी</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">शब्द बंध रहे
हैं जरा धीरे धीरे।</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;"><span style="color: red;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">कसक उठ रही मन
में जरा धीरे धीरे</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">इक धुन बन रही
है जरा धीरे धीरे।</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;"><span style="color: red;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">सबने मिलकर
तरन्नुम जो छेड़ा</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">कि गज़ल बन रही
है जरा धीरे धीरे।</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;"><span style="color: red;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">जिन्दगी के साज
बज रहे धीरे धीरे</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">हुआ सफ़र का आगाज
जरा धीरे धीरे।</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">000</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="color: red;"><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">पूनम श्रीवास्तव</span><span style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: left;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-69807262748281989162015-09-07T08:07:00.001-07:002015-09-07T08:07:35.321-07:00लाला जी की पगड़ी<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-zy70w1oZxzo/Ve2nyB3hA6I/AAAAAAAABps/SIk7NamhzkY/s1600/Lala%2Bji%2Bki%2Bpagadi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="http://1.bp.blogspot.com/-zy70w1oZxzo/Ve2nyB3hA6I/AAAAAAAABps/SIk7NamhzkY/s320/Lala%2Bji%2Bki%2Bpagadi.jpg" width="320" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">लाला
जी की पगड़ी गोल</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">पगड़ी
के अंदर था खोल</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">पगड़ी
में से निकला देखो</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">रूपया
एक पचास पैसा।</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">हंसने
लगे सभी बच्चे</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">बजा-बजा
के ताली</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">लाला
जी की पगड़ी</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">रहती
खाली-खाली।</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<b><a href="http://4.bp.blogspot.com/-6Ddx9Wn7WCg/Ve2n7ND4lbI/AAAAAAAABp0/yR64eT2kuAw/s1600/Lala%2Bji%2Bki%2Bpagadi%2B%25282%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-6Ddx9Wn7WCg/Ve2n7ND4lbI/AAAAAAAABp0/yR64eT2kuAw/s320/Lala%2Bji%2Bki%2Bpagadi%2B%25282%2529.jpg" width="240" /></a></b></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">लाला
जी शरम से</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">हो
गये पानी-पानी</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">कंजूसी
की उनकी</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">खुल
गई थी कहानी।</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">0000000000</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 20.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 20.0pt; mso-bidi-language: HI;">पूनम श्रीवास्तव</span></b></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-73800706565625508692015-09-02T10:42:00.001-07:002015-09-02T10:42:37.486-07:00दर्पण<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-UgWYpwRfu3M/Vec0thGNS6I/AAAAAAAABpY/3Yn5y3L7heE/s1600/Darpan.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://3.bp.blogspot.com/-UgWYpwRfu3M/Vec0thGNS6I/AAAAAAAABpY/3Yn5y3L7heE/s200/Darpan.jpg" width="150" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">दर्पण जो आज देखा वो मुंह चिढ़ा रहा था</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">चेहरे की झुर्रियों से बीती उम्र बता रहा था।</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">कब कैसे कैसे वक्त सारा निकल गया था</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">कुछ याद कर रहा था मैं कुछ वो दिला रहा था।</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">नटखट भोला भाला बचपन कितना अच्छा होता था</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">जब बाहों में मां के झूले झूला करता था।</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">धमा चौकड़ी संग अल्हड़पन कब पीछे छूट गया था</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">इस आपाधापी के जीवन में वो भी बिसर गया था।</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">कब उड़ान भरी हमने कब सपना मीठा देखा था</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">सच में सब कुछ वो बहुत रुला रहा था।</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">कब हंसे कब रोया हमने क्या कैसे पाया था</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">गिनती वो सारी की सारी करा रहा था।</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">मैं रो रहा था और वो मुझ पर हंस रहा था</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">क्यों नहीं हमने सबको रक्खा सहेजे था।</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">पछता के अब क्या वो ये जता रहा था</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">जो बीता वो ना लौटे वो यही समझा रहा था।</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">अब समझ रहा था मैं जो वो कहना चाह रहा था</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">आने वाले पल के लिये वो तैयार करा रहा था।</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">000</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: maroon; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">पूनम</span><span style="color: maroon; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com9tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-53262375367016250992015-08-26T10:49:00.000-07:002015-08-28T10:27:12.743-07:00पापा ऐसी कुर्ती ला दो<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-lboWbdiptMM/Vd36gy8cHdI/AAAAAAAABoo/bpvs6eBVWjs/s1600/Papa%2Bkurti%2Bla%2Bdo-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-lboWbdiptMM/Vd36gy8cHdI/AAAAAAAABoo/bpvs6eBVWjs/s320/Papa%2Bkurti%2Bla%2Bdo-1.jpg" width="234" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">पापा
जी ऐसी कुर्ती ला दो</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">जिसमें
कलफ़ लगी कालर हो</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">झिलमिल
झिलमिल तारों वाली</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">लटकी
उसमें झालर हो।</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">पहन
के कुर्ती को जब</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">मैं
निकलूंगा घर से बाहर</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">देख
के मुझको लोग कहेंगे</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">लगता
प्यारा है राजकुवंर।</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-0N5Hg1Dfoe8/Vd37WSZ480I/AAAAAAAABo4/evJtwPNVHcY/s1600/papa%2Bkurti%2Bla%2Bdo-2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="315" src="http://1.bp.blogspot.com/-0N5Hg1Dfoe8/Vd37WSZ480I/AAAAAAAABo4/evJtwPNVHcY/s320/papa%2Bkurti%2Bla%2Bdo-2.jpg" width="320" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">बैठूंगा
मै फ़िर घोड़ी पर</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">साथ चलेंगे
बाजे गाजे</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">परी
लाऊंगा परी लोक से</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">जो हो सुन्दर सबसे ज्यादा।।</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">पापा
ऐसी कुर्ती ला दो-----------।</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">000</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: red; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">पूनम
श्रीवास्तव</span></b><b><span style="color: red; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com6tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-68574157084892725202015-08-21T09:02:00.001-07:002015-08-21T09:02:42.554-07:00बंदर जी की शादी<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-vcm1MaOB9I0/VddK7J01_eI/AAAAAAAABoI/L_TK8Nbr-3s/s1600/Baanar%2Bki%2Bbarata-1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="89" src="http://2.bp.blogspot.com/-vcm1MaOB9I0/VddK7J01_eI/AAAAAAAABoI/L_TK8Nbr-3s/s320/Baanar%2Bki%2Bbarata-1.jpg" width="320" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">चल पड़े बाराती लेकर</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">अपने बंदर मामा</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">शेरवानी पहनी थी ऊपर</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">नीचे था पाजामा।</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">आगे आगे चले बाराती</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">पीछे मामा जी की कार</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">धूम धड़ाका बैण्ड बाजा</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">बजता रहता बार बार।</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">नाचते गाते चली बारात</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">पहुंची बंदरिया के द्वार</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">स्वागत हुआ सभी लोगों का</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">पूरा हुआ उनका व्यवहार।</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-ccZqamJifHc/VddLF2hynnI/AAAAAAAABoQ/6D6WuWwQr6I/s1600/Banar%2Bji%2Bki%2Bshadi%2B%25282%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="254" src="http://1.bp.blogspot.com/-ccZqamJifHc/VddLF2hynnI/AAAAAAAABoQ/6D6WuWwQr6I/s320/Banar%2Bji%2Bki%2Bshadi%2B%25282%2529.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">जब आई जयमाल की बारी</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">बंदरिया थी छोटी गोरी</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">सोचे कैसे माला डालूं</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">लाल हुये थे गाल।</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-w-MtAOMfqvw/VddLRj25gTI/AAAAAAAABoY/H1DZTGzjKZg/s1600/Banar%2Bji%2Bki%2Bshadi%2B%25283%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="250" src="http://4.bp.blogspot.com/-w-MtAOMfqvw/VddLRj25gTI/AAAAAAAABoY/H1DZTGzjKZg/s320/Banar%2Bji%2Bki%2Bshadi%2B%25283%2529.jpg" width="320" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">मामा ने देखा मामी को</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">चिंता से थी बेहाल</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">लगा जम्प बंदर मामा ने</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">डाल दिया वरमाल।</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">000</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="tab-stops: 147.0pt; text-align: center;">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 18.0pt; mso-bidi-language: HI;">पूनम श्रीवास्तव</span><span style="color: blue; font-size: 18.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-89459409000943544422015-08-14T11:22:00.001-07:002015-08-14T11:22:58.948-07:00पन्द्रह अगस्त का दिन<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Te4ZrJ3QYIE/Vc4xt2EPrvI/AAAAAAAABnk/AR3JJjshDVc/s1600/Bharat%2Bmata.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-Te4ZrJ3QYIE/Vc4xt2EPrvI/AAAAAAAABnk/AR3JJjshDVc/s320/Bharat%2Bmata.jpg" width="240" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">बात न पूछो आजादी के मस्तानों की</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">दीवानों की नादानों की परवानों की।</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">जो बचपन में ही कूद पड़े</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">क्रान्ति की अलख जगाने में</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">वो टूट पड़े थे फ़ूट पड़े थे</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">आजाद हिन्द को करने को</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">जां की परवाह न की </span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">जिन्होंने कोई कसर नहीं छोड़ी</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">पल पल जीते रहे वो</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">हरदम आजाद देश को करने को।</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">फ़ूट पड़ी थी ज्वाला</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">जब क्रान्ति की पूरी तरह</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">परवान पे थी।</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">हर मां के जवानों ने अपनी</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">जान भारत माता के नाम</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">कर दी थी।</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">फ़िर भी सबक न लिया हमने</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">ना दर्द को हमने जरा भी समझा</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">जिस दर्द को तिल तिल</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">सहते हुये उन्होंने अपनी</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">कुर्बानी दे दी थी।</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">आओ भारत के सपूतों </span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">सुन लो</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">अभी समय नहीं बीता है</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">ये राजनीति ये कूटनीति</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">ये सामाजिक अत्याचार</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">से भी हम निपट लें तो</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">उनको थोड़ी सी सच्ची </span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">श्रद्धांजली हो जाएगी।</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">हर साल आता है पन्द्रह अगस्त</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">आ के चला फ़िर जाता है</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">वो भी देखता पलट पलट कर</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">भारत माता से</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">किसका कितना नाता है।</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">000</span></b><b><span style="color: green; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="color: green; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">पूनम श्रीवास्तव<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-63423636426294441952015-08-09T08:28:00.001-07:002015-08-09T08:28:56.170-07:00चंदा मामा <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-RdpE6OQDO24/VcdudHUK6oI/AAAAAAAABm8/detv0uOtbAQ/s1600/Chanda%2Bmama--New%2BNew.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="238" src="http://4.bp.blogspot.com/-RdpE6OQDO24/VcdudHUK6oI/AAAAAAAABm8/detv0uOtbAQ/s320/Chanda%2Bmama--New%2BNew.jpg" width="320" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">चंदा
मामा दिन बहुत हुए</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">बात
न तुमसे होती है</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">आज
और कल करते करते</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">मुलाकात
न तुमसे होती है।</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-yiTK-g6Uzkc/Vcdu0fqeALI/AAAAAAAABnM/q61BAAuFNmE/s1600/Chanda%2Bmama--New%2BNew%2B%25282%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="http://2.bp.blogspot.com/-yiTK-g6Uzkc/Vcdu0fqeALI/AAAAAAAABnM/q61BAAuFNmE/s320/Chanda%2Bmama--New%2BNew%2B%25282%2529.jpg" width="320" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">मां
भी रोज बुलाती तुमको</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">दूध
और भात खिलाने को</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">लुका
छिपी खेलो बदली संग</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">पर
नाम न लेते आने का।</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">रूठे
रूठे क्यों लगते मुझसे</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">इतना
तो बतला ही दो</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">हो
गई हो गर गलती कोई</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">तो
माफ़ी मुझको दे ही दो।</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-n0knvEqyhp4/Vcdup4q9aKI/AAAAAAAABnI/8D6C39SPLDc/s1600/Chanda%2Bmama--New%2BNew%2B%25281%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="217" src="http://2.bp.blogspot.com/-n0knvEqyhp4/Vcdup4q9aKI/AAAAAAAABnI/8D6C39SPLDc/s320/Chanda%2Bmama--New%2BNew%2B%25281%2529.jpg" width="320" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">हंस
कर बोले चंदा मामा</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">है
सूरज के घर मेरी दावत</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">साथ
साथ खेलेंगे कल हम</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">धमा
चौकड़ी खूब करेंगे।</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">चंदा
मामा दिन बहुत हुए</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">बात
न तुमसे होती है।</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">000</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">पूनम
श्रीवास्तव</span></b><b><span style="color: blue; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-80264098463480818832015-07-21T12:47:00.001-07:002015-07-21T12:47:50.256-07:00चार दोस्त अनोखे<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<b><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 22.0pt; mso-bidi-language: HI;"> </span></b></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<b><a href="http://3.bp.blogspot.com/-Wo7O_llJ3WQ/Va6g3OLPJ5I/AAAAAAAABmY/6dF0wJJEn5g/s1600/Char%2Bdost---Poonam---1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="174" src="http://3.bp.blogspot.com/-Wo7O_llJ3WQ/Va6g3OLPJ5I/AAAAAAAABmY/6dF0wJJEn5g/s320/Char%2Bdost---Poonam---1.jpg" width="320" /></a></b></div>
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">कानन
वन में भालू और बिल्ली की दोस्ती मशहूर
थी।दोनों हमेशा साथ रहते।भालू थोड़ा गंभीर था पर बिल्ली थी नटखट और चुलबुली।
साथ ही खेलते और साथ ही स्कूल भी जाते। कभी किसी जानवर ने उन्हें लड़ते हुए नहीं
देखा था।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span><br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> एक दिन भालू और बिल्ली स्कूल के सामने वाले मैदान मेँ फुटबाल खेल रहे थे।कहीं से
रास्ता भूलकर एक नन्हा चूहा आ गया।चूहे को देखते ही बिल्ली उस पर झपटी और उसे
पंजों से पकड़ लिया।चूहा बेचारा चीँ-चीँ चीखने लगा।भालू ने तुरंत बिल्ली को टोका,</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">म्याऊं
रानी छोड़ो-----चूहे को छोड़ दो।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">छोड़
क्यूं दूं?आज मैं इसका नाश्ता करुंगी</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”—</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">म्याऊं
चहक कर बोली।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अरे म्याऊं रानी---नाश्ते के लिये और भी शिकार मिल
जायेंगे-----छोड़ो भी उसे।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">भालू ने उसे समझाने की कोशिश की।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">चीं---चीँ-----मैं तो आप लोगों के पास दोस्ती करने
आया था।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">चूहा चीँ-चीं करके बोला।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अच्छा चल तुझे छोड़</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">दूंगी---लेकिन
ये तो बता तेरा नाम क्या है?</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">म्याऊं रानी ने चूहे से पूछा।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">मेरा
नाम-----तो कुछ है ही नहीं।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">चूहा रुआंसा होकर बोला।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">चलो आज से तुम्हारा नाम गोलू हुआ।तुम एकदम गोल मटोल
हो न।अब आज से तुम भी हमारे दोस्त बन गये।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">भालू
बोला।म्याऊं रानी ने गोलू को छोड़ दिया।फ़िर तीनों मिल कर फ़ुटबाल खेलने लगे।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> एक दिन भालू,म्याऊं
और गोलू के स्कूल में छुट्टी थी।तीनों नदी के किनारे घूम रहे थे।म्याऊं बोली,</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">भालू
भाई मैं तो इस जंगल में रहते-रहते ऊब गयी हूं।क्यों न हम लोग घूमने के लिए कहीं
बाहर चलें?</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">पर चलोगी कहां?ये भी सोचा है म्याऊं?</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">भालू
ने पूछा।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">हां ये
तो सोचने वाली बात है।क्यों न हम लोग किसी पहाड़ पर चलें?</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">म्याऊं
सोचते हुये बोली।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">पर कौन से पहाड़ पर ये भी तो बताओ?</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> भालू
ने पूछा।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">हम लोग हिमालय पहाड़ पर चलें तो कैसा रहे?</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">म्याऊं
बोली।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तुम्हें मालूम भी है हिमालय यहां से बहुत दूर
है।वहां भला हम कैसे जा सकते हैं?</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">भालू ने प्रश्न
किया।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">सुनो क्यों न हम चल कर दादी मां से पूछें?वो शायद
कोई रास्ता बताएं।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">गोलू चूहे ने सुझाया।बस फ़िर क्या था
तीनों चल पड़े दादी मां से मिलने।<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">दादी मां ने उनकी बात बहुत ध्यान से सुनी।फिर बोली,----</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तुम
लोगोँ को चीकू खरगोश की सहायता लेनी चाहिये।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">चीकू खरगोश----वो हमारी क्या सहायता कर सकता है।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">म्याऊं
बोली।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">तुम लोगों को शायद नहीं मालूम चीकू बहुत अच्छा
चित्रकार भी है।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">दादी बोलीं ।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">ये तो हमें पता है दादी मां।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">पर
उसके चित्रों से हमें क्या मतलब?</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">भालू ने पूछा।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अरे
भाई,चीकू को वनदेवी का वरदान मिला है।उसके पास एक ऐसी पेंसिल है जिससे वह सुबह वन
देवी को याद करके जो भी चित्र बनायेगा वो चीज सचमुच सामने आ जायेगी।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> दादी
समझाते हुए बोलीं।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">अरे </span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">वाह तब तो हम </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> चीकू से कहकर उड़ने वाला हेलीकाप्टर बनवा लें।उसी
से हम हिमालय के पहाड़ पर चलेंगे।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">म्याऊं चहकती हुई बोली।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">लेकिन तुम लोग चीकू को भी साथ ले जाना।तभी वो
तुम्हारी सहायता करेगा।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">दादी मां ने तीनों को समझाया ।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-5CTzFAuiVZg/Va6hHjmo0tI/AAAAAAAABmg/sLCD8dbFmdw/s1600/Char%2Bdost---Poonam---1%2B%25281%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="234" src="http://4.bp.blogspot.com/-5CTzFAuiVZg/Va6hHjmo0tI/AAAAAAAABmg/sLCD8dbFmdw/s320/Char%2Bdost---Poonam---1%2B%25281%2529.jpg" width="320" /></a></div>
<b>अगले दिन सुबह ही
भालू,गोलू चूहा,म्याऊं बिल्ली पहुंच गये चीकू के पास।चीकू उस समय वन देवी की पूजा
कर रहा था।तीनोँ उसके पास हाथ जोड़ कर बैठ गये।पूजा खतम होने पर उसने उन्हें भी
प्रसाद खिलाया।फिर उनसे वहां आने का कारण पूछा।</b><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span><br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> भालू ने चीकू को
पूरी बात साफ़- साफ़ बता दी।उनकी बात सुनकर चीकू कुछ देर तो सोचता रहा फ़िर बोला, </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">“</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">हूं---काफ़ी
दिनोँ से मैं भी हिमालय पहाड़ पर जाने की सोच रहा था। चलो तुम लोगोँ के साथ तो
घूमने में मजा आ जायेगा।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">बस चीकू खरगोश जुट
गया हेलीकाप्टर बनाने में।कुछ ही देर में उन लोगों का हेलीकाप्टर बन गया।चारों हेलीकाप्टर
पर बैठे और उड़ चले हिमालय पहाड़ की ओर।</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;"> 000</span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; mso-bidi-language: HI;">पूनम श्रीवास्तव </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-72262856939045904312015-07-16T10:11:00.000-07:002015-07-16T10:11:06.711-07:00ज़िन्दगी<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-SHGJIePg5XE/VaflSTxiVbI/AAAAAAAABmE/CVb8OwCbOOU/s1600/Jindagi.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="241" src="http://3.bp.blogspot.com/-SHGJIePg5XE/VaflSTxiVbI/AAAAAAAABmE/CVb8OwCbOOU/s320/Jindagi.jpg" width="320" /></a></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">तुम धीरे-धीरे आना</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">तुम चुपके </span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;">–</span></b><b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">चुपके</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">तुम</span></b><b><span lang="HI" style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;"> </span></b><b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">छइयां छइयां आना</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">ना धूप लगे डर जाना ।</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">तुम बन के चंचल हिरनी</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">वन वन में कुलांचे भरना</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">मत अंखिया तुम बंद करना</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">शिकारी बन कर रहना ।</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">कुछ पांव तले गड़ जाये<o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">ना फ़िकर कोई तुम करना</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">तुम आगे- आगे चलना</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">ना पीछे मुड़ते रहना।</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">तुम अपना पँख फैलाना</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">बन आजाद परिन्दा</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">चूमोगी नील गगन को</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">इक दिन तुम ये तय करना।</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">खुश रहना तुम हर पल</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">ना गम के साये में रहना</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">फूलों के संग संग कांटे</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">होते फूलों का गहना।</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">---</span></b><b><span style="color: #993300; font-size: 16.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"><o:p></o:p></span></b></div>
<br />
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<b><span lang="HI" style="color: #993300; font-family: Mangal; font-size: 16.0pt; mso-bidi-language: HI;">पूनम श्रीवास्तव<o:p></o:p></span></b></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-4386048918231427711.post-43867386434581558562015-07-02T11:12:00.001-07:002015-07-02T11:14:05.936-07:00हम टीका नहीं लगाते<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal">
<span lang="EN-IN" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-vVPihtwGM9A/VZV-2Nw0wcI/AAAAAAAABlo/hNrSmBrdF94/s1600/Ham%2BTika%2Bnahi%2Blagate.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-vVPihtwGM9A/VZV-2Nw0wcI/AAAAAAAABlo/hNrSmBrdF94/s320/Ham%2BTika%2Bnahi%2Blagate.jpg" width="240" /></a></div>
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;">फ़िलहाल कुछ महीने बीते हो गये इस घटना को।पर मेरे मानस पटल पर वो घटना आज भी
अंकित है।जब जब वो वाकया याद आता है दिल में एक बेचैनी सी उठती है।<o:p></o:p></span><br />
<div class="MsoNormal">
<span style="color: blue;"><span lang="EN-IN" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: HI;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;">जैसा कि नव रात्रि के दिनों में घर घर में देवी का पूजन भजन कीर्तन की धूम मची
रहती है।सारा दिन सारी रात देवी के जागरण से पूरा शहर गुंजायमान रहता है।एक अलग ही
खुशी होती है।शाय्यद ये देवी मां के प्रताप के कारण ही होता है।<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;">
नवरात्रि के अन्तिम दिनों में छोटी कन्याओं को देवी व लड़कों को लंगूर के रूप
में मानकर उनको भोजन कराया जाता है।इन दिनों इन बच्चों का उत्साह भी देखते बनता
है।हां तो इसी नवरात्रि के नवमी वाले दिन मैंने भी बच्चों को भोजन कराया और कुछ
उपहार में भी दिया।<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;"> अचानक मेरी निगाह अपनी कालोनी में काम
करने वाले सफ़ाई कर्मचारी की लड़की पर पड़ी।वो दूर से ही बड़े ध्यान से ये सब देख रही
थी।<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;"> मैंने तुरन्त इशारे से उसे पास बुलाया
तो वो खुशी खुशी आ गयी।जैसे ही मैंने उसे टीका लगाने के लिए अपना हाथ उसके माथे की
ओर बढ़ाया वो छः साल की छोटी सी बच्ची बोली—“आण्टी,हम टीका नहीं लगाते।”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;"> मेरे हाथ जहां के तहां रुक गये।मैंने
उससे पूछा—“क्यों बेटा,ये तो भगवान का टीका है?”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;"> तब उस बच्ची ने जो जवाब दिया उसे सुन
मैं हतप्रभ रह गयी।वो बोली—“आण्टी हम मुसलमान हैं।हम लोग टीका नहीं लगाते।”<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;"> मेरे हाथ से प्रसाद की प्लेट लेकर वो
चली गयी और में किंकर्तव्यविमूढ़ होकर उसे जाता देखती रही।<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="color: blue; font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;"> 0000<o:p></o:p></span></div>
<span style="color: blue;"><br /></span>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: Mangal; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-language: HI;"><span style="color: blue;">पूनम श्रीवास्तव</span><o:p></o:p></span></div>
</div>
पूनम श्रीवास्तवhttp://www.blogger.com/profile/09864127183201263925noreply@blogger.com7